بابایی سیاب, علی, جان احمدی, فاطمه, آقاجری, سیّد هاشم. (1397). شاخصه های تاریخ نگاری فاطمیان در گفتمان تاریخ نگاری اسلامی. تاریخ نگری و تاریخ نگاری, (), -. doi: 10.22051/hph.2018.16984.1163
علی بابایی سیاب; فاطمه جان احمدی; سیّد هاشم آقاجری. "شاخصه های تاریخ نگاری فاطمیان در گفتمان تاریخ نگاری اسلامی". تاریخ نگری و تاریخ نگاری, , , 1397, -. doi: 10.22051/hph.2018.16984.1163
بابایی سیاب, علی, جان احمدی, فاطمه, آقاجری, سیّد هاشم. (1397). 'شاخصه های تاریخ نگاری فاطمیان در گفتمان تاریخ نگاری اسلامی', تاریخ نگری و تاریخ نگاری, (), pp. -. doi: 10.22051/hph.2018.16984.1163
بابایی سیاب, علی, جان احمدی, فاطمه, آقاجری, سیّد هاشم. شاخصه های تاریخ نگاری فاطمیان در گفتمان تاریخ نگاری اسلامی. تاریخ نگری و تاریخ نگاری, 1397; (): -. doi: 10.22051/hph.2018.16984.1163
شاخصه های تاریخ نگاری فاطمیان در گفتمان تاریخ نگاری اسلامی
1گروه تاریخ، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، ایران، تهران.
2عضو هیأت علمی گروه تاریخ دانشگاه تربیت مدرس
چکیده
تحقیق دربارهی تاریخنگاری اسماعیلیان به دلیل از میان رفتن حجم قابل توجهی از آثار آنان، در میان پژوهشگران این حوزه از اقبال کمتری برخوردار بوده است. با بررسی معدود آثار باقیمانده از مورخان اسماعیلیمذهب و بازسازی تصویری کلی از آثار مفقودشدهی آنان بر اساس منابع دیگر، پژوهش در تاریخنگاری این فرقه تا حدودی امکانپذیر میگردد. اهمیّت این پژوهش به این دلیل است که تاریخنگاری اسماعیلیان از منظر فاعلیّت پیروان این فرقه در ثبت گزارشهای تاریخی که تا حدود زیادی از دید محققان این حوزه مغفول مانده، مورد تحقیق و بررسی قرار میگیرد. در این پژوهش نشان داده خواهد شد که تاریخنگاری فاطمیان در گفتمان مسلط تاریخنگاری اسلامی از چه شاخصههایی برخوردار است. به نظر میرسد که تاریخنگاری فاطمیان علی-رغم ظهور در گفتمان مسلط تاریخنگاری اسلامی و اثرپذیری از آن؛ با ویژگیهایی چون تلاقی آشکار کلام با تاریخ و قرار گرفتن امام- خلیفهی اسماعیلی در محور رویدادها که حاکی از تلاش در جهت نوعی تاریخنگاری مقدس است، تا حدودی از سنت تاریخ-نگاری اسلامی متمایز شده و از آن فاصله میگیرد. این پژوهش به روش تحلیل محتوای کیفی و بر اساس منابع کتابخانهای و دیجیتالی به انجام رسیده است.
The Features of Fatimid's historiography in Islamic Historiography Discourse.
نویسندگان [English]
Ali Babaei Siab1؛ Fatemeh Janahmadi2؛ Sayyed Hashem Aghajari2
1Department of History, Faculty of Humanities, Tarbiat Modarres University, Iran, Tehran.
2Faculy member in Tarbiat Modares university, history department
چکیده [English]
Researchs on the historiography of the Ismâilis has been less successful among scholars in this field due to the loss of a significant amount of their works. By examining the few remaining works of Ismaili historians and recreating a general image of their lost works based on other sources, research into the historiography of this cult is to some extent possible. The importance of this research is due to the fact that the historiography of the Ismailis has been investigated from the perspective of the followers of this sect in a historical record largely ignored by researchers from this field. In this research, it will be shown what features of the Fatimid historiography in the dominant discourse of Islamic historiography. It seems that the Fatimid historiography, in spite of the advent in the dominant discourse of Islamic historiography and being effected by it, seems to be partly due to features such as the apparent intersection of the theology with the history and the placement of the Ismaili Imam in the center of events, which suggests an attempt for a kind of sacred historiography. It distinguishes itself from the tradition of Islamic historiography and separates it from it. This research has been accomplished through qualitative content analysis and based on library and digital resources.
- ابن هیثم، (1388 ش)، پیدایی فاطمیان و گفتگوهای درونی شیعیان در المناظرات، تصحیح و ترجمه انگلیسی ویلفرد مادلونگ و پل ارنست واکر، ترجمهی فارسی محمد جاودان و امیر جوان آراسته، قم- تهران: دانشگاه ادیان و مذاهب.
- البغدادی، اسماعیل، (1413 ق)، هدیه العارفین اسماء المولفین و آثارالمصنفین من کشف الظنون، بیروت، دارالکتب العلمیه.
- جعفر بن منصور الیمن، (1404ق الف)، الکشف، بیروت: چاپ مصطفی غالب.
- جعفر بن منصور الیمن، (1404ق ب)، سرائر و اسرار النطقاء، بیروت: چاپ مصطفی غالب.
- الجوذری، ابوعلی منصور العزیزی، (بیتا)، سیره الأستاذ جوذر و به توقیعات الأئمه الفاطمیین، تقدیم و تحقیق محمد کامل حسین و محمّد عبدالهادی شعیره، مصر: دارالفکر العربی.
- قاضی نعمان، (1996 م)، المجالس و المسایرات، تحقیق ابراهیم شبوح- حبیب فقی و محمّد یعلاوی، بیروت: دارالمنتظر.
- کحاله، عمر رضا، (1414ق)، معجم المؤلفین: تراجم مصنفی الکتب العربیه، چاپ اول، بیروت: مؤسسه الرساله.
- مجدوع، اسماعیل بن عبدالرسول، (1344 ش)، فهرست الکتب و الرسائل، تهران: چاپ علینقی منزوی.
- مقریزی، تقیالدین احمد بن علی، (1967-1973 م)، اتعاظ الحنفاء باخبار الائمه الفاطمیین الخلفاء، به کوشش جمالالدین شیال و محمد حلمی، قاهره: دارالفکر العربی.
- المؤید فی الدین الشیرازی، (1949م)، سیره المؤید فی الدین داعی الدعاه، تحقیق محمد کامل حسین بکلیه الآداب بجامعه فؤاد الأول، قاهره: دارالکاتب المصری.
- الیمانی، محمد بن محمد، (1939 م)، مذاکرات فی حرکه المهدی الفاطمی (استتار الامام و سیره الحاجب)، القاهره: مطبعه المعهد العلمی الفرنسی للآثار الشرقیه.
- Daftari, Farhad, (2004), Ismaili literature: A bibliography of sources and studies, The Institute of Ismaili Studies, London.
- Halm, Heinz, (1997), the Fatimids and their traditions of learning, I.B. Tauris in association with The Institute of Ismaili Studies, London.
- Ibn al-Haytham, (2001), Kitab al-munazarat (The advent of the Fatimids: A contemporary Shi’i Witness), An edition and english translation by Wilferd Madelung and Paul E. Walker, I.B. Tauris in association with The Institute of Ismaili studies, London- New York.
- Ivanov, Vladimir Alekseevich, (1963), Ismaili literature: A bibliographical survey, Ismaili society, Tehran.
- Lalani. Arzina R, (1978), Degrees of Excellence: A Fatimid treatise on leadership in Islam (Ismaili texts and translations), I.B. Tauris in association with The Institute of Ismaili Studies, London- New York.
- Sanders. p, (1992), “claiming the past: Ghadir Khum and the rise of hafizi Historiography in the late Fatimid Egypt”, Studia Islamica, No. 75, pp. 81-104.