علی بابایی سیاب؛ فاطمه جان احمدی؛ سیّد هاشم آقاجری
چکیده
در این پژوهش تلاش میشود با بررسی جهانشناسی ارائهشده در الهیات فلسفی اسماعیلیان، ضمن تحقیق در دیدگاه متفکران اسماعیلیمذهب به تاریخ بشر، به سؤالات مطرحشده در حوزۀ فلسفۀ نظری تاریخ از نقطهنظر ...
بیشتر
در این پژوهش تلاش میشود با بررسی جهانشناسی ارائهشده در الهیات فلسفی اسماعیلیان، ضمن تحقیق در دیدگاه متفکران اسماعیلیمذهب به تاریخ بشر، به سؤالات مطرحشده در حوزۀ فلسفۀ نظری تاریخ از نقطهنظر این متفکران پاسخ داده شود و مهمترین مؤلفههای فلسفۀ تاریخِ اسماعیلیان بر اساس نظامهای متفاوت آن با تاریخنگری اسلامی بررسی شود. به نظر میرسد که تاریخنگری اسماعیلیان علیرغم داشتن ویژگیهای مشترک با تاریخنگری اسلامی به طور خاص و تاریخنگری سنتیدینی بهطور عام، از مؤلفههایی چون نقشمحوری امام در تاریخ، نظام خطیدوری تاریخ و پیوستگی میان تاریخ و فراتاریخ برخوردار است. این مؤلفهها در معدود آثار تاریخنگارانۀ باقیمانده از مورخان این فرقه نیز انعکاس یافته است. معرفتشناسی اسماعیلیان و جایگاه تاریخ در طبقهبندی علوم از منظر حکمای اسماعیلی، از دیگر مسائلی است که در این پژوهش بدان پرداخته میشود. رسائل اخوان الصفا تنها اثر منسوب به اسماعیلیه است که در آن بحث طبقهبندی علوم مطرح شده است. در این رسائل و نیز از نقطهنظر قاضی نعمان مورخ بزرگ اسماعیلیفاطمی، تاریخ دانشی است ذیل علوم شرعی وضعی و در خدمت مکتب اسماعیلی. این مقاله مبتنی بر روش «پدیدارشناسی هرمنوتیک» است و برای گردآوری دادهها از روش تحلیل محتوا استفاده شده است.
