دوره 32 (1401)
دوره 31 (1400)
دوره 30 (1399)
دوره 29 (1398)
دوره 28 (1397)
دوره 27 (1396)
دوره 26 (1395)
دوره 25 (1394)
دوره 24 (1393)
دوره 23 (1392)
دوره 22 (1391)
دوره 21 (1390)
دوره 20 (1389)
دوره 19 (1388)
کلیدواژهها = تاریخنگاری
تعداد مقالات: 41
جهانگیر قائممقامی و گذار به تاریخنگاری جدید
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 19 خرداد 1403
چکیده
جهانگیر قائممقامی از جمله مورخان و محققانی است که حوزهها و موضوعات متنوع و جدید تاریخی را به بررسی نشسته است. او بهعنوان سردبیر مجلة بررسیهای تاریخی که جزو مهمترین نشریههای تاریخی دورة پهلوی ... بیشتر
مؤلفههای تاریخنگاری جمهوری آذربایجان و تاریخنگاری محلی شمال غرب ایران
دوره 32، شماره 30 ، آبان 1401، ، صفحه 137-162
چکیده
تشکیل جمهوری آذربایجان در واپسین دهۀ قرن بیستم و سیر هویتیابی با استفاده از تاریخ و تاریخنویسی متفاوت دربارۀ گذشتۀ مشترک چندهزارساله با ایران، چالشهایی را متوجه تاریخنگاری محلی مناطق شمال غرب ... بیشتر
از نجیبزادۀ وحشی تا مرد هزاره: تاریخنگاری مطالعات نوین غربیان دربارۀ امپراتوری مغول
دوره 32، شماره 30 ، آبان 1401، ، صفحه 256-321
چکیده
تأسیس امپراتوری مغول بهعنوان بزرگترین امپراتوری پیوستۀ تاریخ، تأثیر عمیقی بر مناطق فتحشده برجای نهاد و در بسیاری از آنها مشخصۀ پایان یک عصر تاریخی بود. مطالعات نوین امپراتوری مغول از زوایای متعارضی ... بیشتر
مثالب نگاری در شرق اسلامی
دوره 31، شماره 28 ، دی 1400، ، صفحه 153-184
چکیده
این پژوهش درصدد مطالعۀ چندوچون موضوع مطاعن و مثالبنگاری شرق اسلامی به روش اسنادی و کتابخانهای با رویکرد تاریخی و تحلیلی و انتقادی است. ریشۀ تاریخی این مثالبنگاریها که با هدف ثلب، یعنی عیبگویی، ... بیشتر
تحلیل مضمونی اخبار خوارج عصر امویان (132-41) در منابع تاریخی اصحاب حدیث
دوره 31، شماره 28 ، دی 1400، ، صفحه 185-209
چکیده
پژوهش حاضر با درک ارزشمندی میراث تاریخی اصحاب حدیث و اثرگذاری آن در ذهن مخاطبان این آثار در موضوع خوارج عصر اموی و با هدف کشف شبکۀ مضمونی موجود در این متون و برای رسیدن به الگویی که توضیحدهندۀ منطق کلی ... بیشتر
تبیین مؤلفههای تاریخنگاری دینی سیدجعفر شهیدی
دوره 31، شماره 27 ، مرداد 1400، ، صفحه 53-84
چکیده
تاریخنگاری علمی که پس از تحولات روششناسی و پیشرفتهای حوزۀ نظری تاریخ، از غرب آغاز شد، بینش و روش مورخان را ارتقا داد و اصول تازهای برای تاریخپژوهشی بنیان نهاد. مورخان معاصر ایرانی نیز با الهام ... بیشتر
نسبت خاطرهنگاری با امر واقع
دوره 31، شماره 27 ، مرداد 1400، ، صفحه 131-151
چکیده
بر اساس تعاریف اهل فن، جایگیری خاطرات مکتوب در زمرۀ منابع خبری اولیه و مهم در تاریخنگاری است و بررسی تاریخی فرایند شکلگیری و تکوین آن در تاریخ ایران، اثباتی بر مدعای فوق است. این پژوهش با رویکرد تحلیلی ... بیشتر
تاریخنگری و تاریخنگاری حزین لاهیجی (1180ـ1103ق)
دوره 31، شماره 27 ، مرداد 1400، ، صفحه 235-259
چکیده
اگرچه حزین لاهیجی عمدتاً بهعنوان یک ادیب و شاعر شناخته میشود، بخشی از شهرت او، مربوط به جایگاه مورخانۀ اوست. او در میان کتابهای مختلف خود، دو اثر در زمینۀ تاریخ دارد که در آنها میتوان رویکرد وی ... بیشتر
آناکرونیزم و ایستار دوکسایی در تاریخنگاری دکتر ناصر تکمیل همایون
دوره 30، شماره 26 ، دی 1399، ، صفحه 89-107
چکیده
مقالۀ حاضر به بررسی نوشتههای دکتر ناصر تکمیل همایون، تاریخپژوه و جامعهشناس سرآمدِ معاصر، بهویژه با تأکید بر آثار ایشان دربارۀ دورۀ قاجاریه میپردازد. اغلب نوشتههای ایشان پژوهشهایی است دربارۀ ... بیشتر
تبیین مؤلفههای تاریخنگاری عباس زریاب خویی
دوره 30، شماره 25 ، شهریور 1399، ، صفحه 99-121
چکیده
در قرون معاصر پیشرفتهای عقلی بشر و تحولات بینشی و روشی علوم مختلف، متفکران حوزۀ تاریخ را نیز به تکاپو واداشت تا به بازتعریف هویتی و علمی این دانش بپردازند. این تحولات از غرب آغاز شد و پس از چالشهای ... بیشتر
تحلیل رویکرد تاریخنگری و تاریخنگاری شرفخان بدلیسی در شرفنامه
دوره 30، شماره 25 ، شهریور 1399، ، صفحه 269-295
چکیده
تواریخ محلی یکی از اشکال مهم تاریخنگاری ایرانیاسلامی است که در کنار انواع تاریخ، کمک شایانی به شناخت تحولات گذشته میکند. ازجملۀ اینگونه آثار، شرفنامه تألیف امیر شرفخان بدلیسی است که بهعنوان ... بیشتر
روش و بینش تاریخنگاری گریگور یقیکیان در کتاب شوروی و جنبش جنگل
دوره 29، شماره 24 ، دی 1398، ، صفحه 43-64
چکیده
اغلب گزارشهایی که مجاهدان جنگلی یا شاهدان این جنبش نوشتهاند، از نظر نگرش و بینش بهگونهای در دستهبندیهای موافق یا مخالف جنبش جنگل قرار دارند؛ درحالیکه یقیکیان با وجود ارائۀ گزارشی دقیق ... بیشتر
بینش و روش تاریخنگاری محمود حسینی، منشی جامی
دوره 29، شماره 24 ، دی 1398، ، صفحه 65-93
چکیده
محمود حسینی، منشی جامی، مورخ آغاز سلسلۀ درانیان، با تحریر کتاب مستطاب تاریخ احمدشاهی نقش مهمی در ثبت و ضبط وقایع و رخدادهای تاریخی این دورۀ سرنوشتساز افغانستان ایفا کرد. ارجاعات متعدد و اقتباس از دادههای ... بیشتر
نسبت تاریخ و ترقی در سفرنامۀ میرزاصالح شیرازی؛ نخستین بارقههای تاریخ تطبیقی در عصر قاجار
دوره 29، شماره 24 ، دی 1398، ، صفحه 95-116
چکیده
سفرنامۀ میرزا صالح شیرازی حاوی روایتی نسبتاً مفصل از تاریخ غرب، بهویژه کشورهای روسیه، انگلستان و عثمانی است. هدف این پژوهش جستوجوی دلالتهای صریح و ضمنی نهفته در این بخش از سفرنامه، و سؤال مشخص ... بیشتر
تحلیل تاریخنگاری محلی ایران پسامشروطه (1336-1324هـ.ق)
دوره 29، شماره 24 ، دی 1398، ، صفحه 213-230
چکیده
تاریخنگاری محلی دورۀ قاجار، تحت تأثیر تحولات سیاسیاجتماعی این دوره دگرگونیهایی یافت. این پژوهش با معرفی 6 اثر از تاریخنگاری محلی پسامشروطه، سه شاخص را در آنها بررسی میکند: ملیگرایی (باستانگرایانه)؛ ... بیشتر
تأثیر گفتمان ملیگرایی بر بازنمایی ایران باستان در تاریخنگاری جدید دورۀ قاجار (مطالعۀ موردی نامۀ خسروان جلالالدین میرزا قاجار)
دوره 29، شماره 23 ، تیر 1398، ، صفحه 9-31
چکیده
نخستین بازتابها از گفتمان ملیگرایی و تلاش برای صورتبندی تاریخی متناسب با آن، از اواسط سلسلۀ قاجار در ایران شکل گرفت. تجددخواهان این دوره، ایدئولوژی ملیگرایی را مهمترین نشانۀ قدرت دولتهای ... بیشتر
تحلیل مقایسهای مولفههای تاریخنگاری در تاریخ دیاربکریه و عالمآرای امینی با تکیه مسئله تقدیرگرایی
دوره 29، شماره 23 ، تیر 1398، ، صفحه 185-210
چکیده
فهم وقایع تاریخی بدون شناخت اندیشهای که در پس رویدادها نهفته است، امکانپذیر نیست. این نوع نگرش منوط به فهم دانش و بینش مورخ است و شناخت واقعۀ تاریخی بدون شناخت نظرگاه مورخ، غیرممکن است. تاریخنگری ... بیشتر
ممیزات و نوآوریهای تاریخنویسی عبدالحسین خاتونآبادی در عرصۀ تاریخنگاری ایران صفوی
دوره 29، شماره 23 ، تیر 1398، ، صفحه 211-233
چکیده
عبدالحسین خاتونآبادی نویسندۀ وقایعالسنین و الاعوام در تاریخنگاری خود روش یا روشهایی را به کار برده است که با شیوۀ دیگر همتایان تاریخنگار خود تا اندازهای دیگرگونه است. او از یکسو در گزینش ... بیشتر
بازآفرینی خویشتن: مواجههای فلسفی با تاریخنگاری هویت فرهنگی
دوره 29، شماره 23 ، تیر 1398، ، صفحه 255-274
چکیده
این مقاله با به پرسشکشیدن تاریخنگاری هویت فرهنگی نشان میدهد که هویت، سه سطح به هم پیوسته دارد: فردی، ملی (با شاخصۀ فرهنگی در دنیای امروز) و انسانی. در سطح نخست، فرد باید بتواند شمرده شود و شمردهشدن ... بیشتر
نگاهی تحلیلی به جایگاه مخاطب عام در تاریخ نگاری باستانی پاریزی
دوره 28، شماره 22 ، اسفند 1397، ، صفحه 61-83
چکیده
همانگونه که پس از آغاز عصر روشنگری و تحولات اجتماعی و سیاسی در اروپا، تاریخنگاری نیز تحول یافت و یکی از مهمترین رویکردهای تاریخنگاری مدرن، توجه به مردم و نقش تودهها در تحولات تاریخی بود، ... بیشتر
تحلیل تاریخ نگاری شاهزاده جهانگیر میرزا در تاریخ نو
دوره 27، شماره 20 ، مهر 1396، ، صفحه 29-54
چکیده
یکی از گروههای اجتماعی دوران قاجار که نقش مهمی در نگارش آثار تاریخی داشتهاند، شاهزادگان قاجاری هستند. یکی از این شاهزادگان که با وجود نابینا شدن، اقدام به نگارش اثری تاریخی مینماید، جهانگیر میرزا ... بیشتر
«خودی و دیگری مذهبی» در تاریخ نگاری عالم آرای نادری
دوره 27، شماره 19 ، اردیبهشت 1396، ، صفحه 5-30
چکیده
محمدکاظممروی(متولد1133 ه. ق.) یکی از تاریخنگاران عصر افشاریه است که در کتاب عالمآرای نادری به بازگویی مهمترین ویژگیهای هویت دینی جامعه ایرانی اهتمام ورزیده است. این پژوهش میکوشد باشناخت دیدگاه ... بیشتر
نصراله فلسفی و تاریخنگاری جدید در ایران
دوره 27، شماره 19 ، اردیبهشت 1396، ، صفحه 31-54
چکیده
ورود علم جدید به ایران و تأثیرگذاری آن بر فرهنگ و تمدّن و تاریخنگاری ایرانیان، دارای زوایای مختلفی است. نصراله فلسفی به عنوان مورّخ، مدرس، مترجم و روزنامهنگار، یکی از بنیانگذاران تاریخنگاری ... بیشتر
تأملی بر جایگاه رویکرد جهانی در تاریخنگاری اسلامی
دوره 26، شماره 18 ، دی 1395، ، صفحه 25-42
چکیده
اسلام به عنوان دینی دارای داعیه جهانی، اهتمام ویژه ای به تاریخ داشت و این مهم در رونق تاریخ نگاری اسلامی سهم بسزا داشت. شرایط تاریخی حاکم بر قلمرو اسلامی نیز گستره جغرافیایی، جهاننگری و ترکیب قومی و ... بیشتر
تحلیلی از جایگاه مطالعات تاریخی و تاریخ نگاری در دایره المعارف ها و عجایب نامه ها
دوره 25، شماره 15 ، شهریور 1394، ، صفحه 115-141