محمد حسین کاظمی؛ زهرا روح الهی امیری
چکیده
پژوهش حاضر با درک ارزشمندی میراث تاریخی اصحاب حدیث و اثرگذاری آن در ذهن مخاطبان این آثار در موضوع خوارج عصر اموی و با هدف کشف شبکۀ مضمونی موجود در این متون و برای رسیدن به الگویی که توضیح‌دهندۀ منطق کلی ...
بیشتر
پژوهش حاضر با درک ارزشمندی میراث تاریخی اصحاب حدیث و اثرگذاری آن در ذهن مخاطبان این آثار در موضوع خوارج عصر اموی و با هدف کشف شبکۀ مضمونی موجود در این متون و برای رسیدن به الگویی که توضیح‌دهندۀ منطق کلی و شاکلۀ آنها باشد، تلاش میکند تا به سؤال «اصحاب حدیث در ثبت اخبار خوارج چه مضامینی را به مخاطبان ارائه میکنند؟» پاسخ دهد. برای یافتن این پاسخ ابتدا به مطالعۀ میراث تاریخی اصحاب حدیث در این زمینه پرداخته شد و از میان آثار موجود، تاریخ خلیفهبنخیاط (ابنخیاط240ق)، بقایای کتاب المعرفه و التاریخ (فسوی277ق)، تاریخ الامم و الملوک (طبری 310ق)، المنتظم فى تاریخ الامم و الملوک، (ابنجوزى 597ق) انتخاب شد و دادههای مرتبط با اخبار خوارج از میان آنان استخراج و سپس با روش تحلیل مضمون و اجرای مراحل مختلف آن، دادهها تحلیل و مضامین نهفته در منابع منتخب کشف شد که چهار مضمون فراگیرِ خوارج جریانی سیاسی- مذهبی و عملگرا، تهدیدات دائمی خوارج برای حکومت، سرکوب خوارج با هزینههای هنگفت و اسلامیبودن سرکوب خوارج یافت شد که این مضامین با توجه به رویکرد اصحاب حدیث به خلافت، در راستای مشروعیتبخشی به رفتار امویان در قبال سرکوب خوارج است.
