بهزاد اصغری
چکیده
جهانگیر قائم‌مقامی ازجمله مورخان و محققانی است که حوزه‌ها و موضوعات متنوع و جدید تاریخی را بررسی کرده است. او به‌عنوان سردبیر مجلۀ بررسی‌های تاریخی که جزو مهم‌ترین نشریه‌های تاریخی دورۀ پهلوی محسوب ...
بیشتر
جهانگیر قائم‌مقامی ازجمله مورخان و محققانی است که حوزه‌ها و موضوعات متنوع و جدید تاریخی را بررسی کرده است. او به‌عنوان سردبیر مجلۀ بررسی‌های تاریخی که جزو مهم‌ترین نشریه‌های تاریخی دورۀ پهلوی محسوب می‌شود، نیز در سیر مطالعات تاریخی ایران ایفای نقش کرده است. قائم‌مقامی به‌دلیل نزدیکی به حکومت پهلوی اغلب به‌عنوان مورخ رسمی که به‌دنبال تقویت گفتمان حاکم بود، معرفی شده است، اما از سویی دیگر او پس از افرادی چون عباس اقبال، رشید یاسمی و... نمایندۀ نسل جدیدی از محققان تاریخی است که نوآوری‌هایی را در عرصۀ تاریخ موجب شدند. موقعیت متناقض‌نمای قائم‌مقامی موجب شده است که او جزو شخصیت‌های مرزی در حوزۀ تاریخ‌نگاری قرار گیرد؛ شخصیت‌هایی که پایی در سنت و پایی در مدرنیته داشتند و می‌توانستند امکان گذار را مهیا کنند و درعین‌حال نقش مهمی در ساخت‌یابی تاریخ‌نگاری جدید برعهده گیرند. به همین دلیل این پژوهش با بررسی مؤلفه‌های تاریخ‌نگاری قائم‌مقامی، به‌دنبال پاسخ به این پرسش است که مواجهۀ قائم‌مقامی با تاریخ‌نگاری جدید چگونه صورت گرفته و در این فرایند چه رویکردهای نظری و روشی را در پیش گرفته است. براساس مطالعۀ صورت‌گرفته به نظر می‌رسد علی‌رغم نقش مهم قائم‌مقامی در گذار از تاریخ‌نگاری سنتی و پرداختن به حوزه‌های جدید علم تاریخ و به‌کارگرفتن روش‌های جدید، او نتوانسته است الگوی نظری جدیدی در تاریخ‌نگاری به کار ببرد. به بیانی قائم‌مقامی نتوانسته است در فرایند گذار صورت‌بندی منسجمی از تاریخ‌نگاری جدید ارائه کند.
