ویدا موفقی؛ روزبه زرین کوب
چکیده
با وجود این که پیشینه و نقش افراد در مطالعات تاریخی همیشه مدنظر مورخان بوده است، شناسایی همه‌جانبه و گروهی شخصیت‌های تاریخی، براساس موضوع، کمتر دیده می‌شود. پروسوپوگرافی (پیشینه‌نگاری) امکان گردآوری ...
بیشتر
با وجود این که پیشینه و نقش افراد در مطالعات تاریخی همیشه مدنظر مورخان بوده است، شناسایی همه‌جانبه و گروهی شخصیت‌های تاریخی، براساس موضوع، کمتر دیده می‌شود. پروسوپوگرافی (پیشینه‌نگاری) امکان گردآوری منظم داده‌های موجود دربارۀ شخصیت‌های مرتبط با هر موضوع را به‌گونه‌ای فراهم می‌آورد که چینش گروهِ هدف بر مبنای ویژگی‌های مشترک، از میان منابع اولیه و بررسی مدخل‌ها به کمک پژوهش‌های جدید صورت گیرد. پروسوپوگرافی در صورت تمایل پژوهشگر، به دور از سیطرۀ کلان‌روایت‌ها یا کهن‌روایت‌ها، به تحلیل موضوع می‌انجامد. ضرورت شناسایی مستقل شخصیت‌های تاریخی و بازبینی موضوعات دو سدۀ نخست ساسانی (از اردشیر بابکان تا پایان دوران شاپور ذوالاکتاف)، پژوهش حاضر را نخست به‌سمت معرفی روش پروسوپوگرافی و شیوۀ اجرای آن در مطالعات تاریخی و سپس معرفی موضوعات مناسب با روش فرامی‌خواند. دستاورد پژوهش نیز باتوجه‌به توضیحاتی که در هر قسمت دربارۀ روش ارائه می‌شود، فراهم‌نمودن بستری برای مطالعۀ برخی موضوعات تاریخی دو سدۀ نخست ساسانی است که به دلایلی چون کمبود منابع و چیرگی فضای فکری تاریخ‌نگاری‌های سده‌های بعد، ابهاماتی دارند. پژوهش حاضر به‌جای ارائۀ یک نمونۀ منفرد، به بیان اهمیت و کارکرد پروسوپوگرافی در موضوعاتی می‌پردازد که هر کدام نقطۀ شروعی برای ادامۀ آن تا پایان دوران ساسانی است.
