دوره 33 (1402)
دوره 32 (1401)
دوره 31 (1400)
دوره 30 (1399)
دوره 29 (1398)
دوره 28 (1397)
دوره 27 (1396)
دوره 26 (1395)
دوره 25 (1394)
دوره 24 (1393)
دوره 23 (1392)
دوره 22 (1391)
دوره 21 (1390)
دوره 20 (1389)
دوره 19 (1388)
تعداد مقالات: 270
بازنمایی مفهوم عوام در خاطره‌نگاری‌های عصر مشروطه بر اساس نظریۀ داده‌بنیاد
دوره 30، شماره 26 ، دی 1399، ، صفحه 265-296
چکیده
انقلاب مشروطۀ ایران که انقلابی برای برپایی قانون و برابری عموم بود، از جمله رویدادهایی است که میتوان به ناگفته‌های آن در تأثیری که بر نوع نگاه به عامۀ مردم داشت، از دل خاطرات خودنوشتۀ طبقۀ مسلط و متوسط ... بیشتر
تأملی روششناختی پیرامون شایعات مربوط به کشته‌شدگان انقلاب اسلامی (نمونۀ موردی 15خرداد 1342 و 17 شهریور1357)
دوره 33، شماره 31 ، تیر 1402، ، صفحه 267-294
چکیده
شایعه در حکومت و جامعه همواره با اهداف چندسویهای مطرح بوده است. طراحی شایعه از منظر گونهشناختی متنوع بوده و در انواع و روش‌های مختلفی به کار گرفته میشود. در فرایند انقلاب اسلامی ایران نیز شایعات ... بیشتر
بررسی چگونگی حاشیه‌‌رانی انگاره‌‌های تصوف در کتاب الامالی شیخ صدوق
دوره 32، شماره 29 ، فروردین 1401، ، صفحه 273-298
چکیده
برخی از ابعاد سفر مهم شیخ صدوق به نیشابور در سال 367 هجری که به اقامت او در این شهر و برگزاری مجالس املا حدیث به‌مدت بیش از یک سال انجامید، کمتر مدنظر پژوهشگران قرار گرفته است. سفری که با نفوذ روبه‌رشد ... بیشتر
بازنمایی روسیاهی کی‌کاووس در شاهنامۀ تهماسبی با نگاه به جنگ‌های ایران و عثمانی در دورۀ صفوی
دوره 32، شماره 30 ، آبان 1401، ، صفحه 283-320
چکیده
ساخت‌وپرداخت شاهنامه از دورۀ ایلخانی، تکاپویی در پیوند با قدرت سیاسی بود. حاکمان می‌دانستند که یکی از راه‌های پابرجایی پادشاهی، همانندسازی خود با دودمان‌های پیشدادی و کیانی در حماسۀ ملی است؛ ازاین‌رو، ... بیشتر
بررسی یک زمان‌پریشی تاریخی؛ راهی به نقد روایات ام‌سلمه دربارۀ خبر شهادت و جانشینی امام حسین (ع)
دوره 30، شماره 25 ، شهریور 1399، ، صفحه 297-315
چکیده
ام‌سلمه شخصیتی تأثیرگزار در تاریخ اسلام است. گزارش‌های فراوانی از وی دربارۀ اتفاقات صدر نخستین نقل شده است. بخشی از گزارش‌های منقول از وی پیرامون حوادث مرتبط با شهادت امام حسین (ع) است. گزارشهایی دربارۀ ... بیشتر
تحول تصویر مغول‌ها در تاریخنگاری عثمانی؛ از دشمنان ویرانگر تا مشروعیت‌بخشان سیاسی
دوره 33، شماره 32 ، دی 1402
چکیده
مغول‌ها به‌عنوان یکی از امپراتوری‌های بزرگ تاریخ، نقش چشمگیری در تحولات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی خاورمیانه و آسیای صغیر ایفا کردند. این مقاله به بررسی و ارزیابی چگونگی تصویرسازی و تحلیل مغول‌ها در ... بیشتر
بازآفرینی خویشتن: مواجهه‌ای فلسفی با تاریخنگاری هویت فرهنگی
دوره 29، شماره 23 ، تیر 1398، ، صفحه 255-274
چکیده
این مقاله با به پرسش‌کشیدن تاریخنگاری هویت فرهنگی نشان میدهد که هویت، سه سطح به هم پیوسته دارد: فردی، ملی (با شاخصۀ فرهنگی در دنیای امروز) و انسانی. در سطح نخست، فرد باید بتواند شمرده شود و شمرده‌شدن ... بیشتر
تأثیر تبشیر بر انگاره‌سازی اسلامشناسان انگلیسیزبان از پیامبر اسلام(ص)
دوره 29، شماره 24 ، دی 1398، ، صفحه 281-306
چکیده
پژوهش حاضر بر آن است تا تأثیر تبشیر را بر انگاره‌‌های ساخته‌شدۀ اسلامشناسان انگلیسیزبان، از پیامبر اسلام در قرن نوزدهم و ابتدای قرن بیستم بررسی کند. این پژوهش سعی دارد به این سؤال پاسخ دهد که ... بیشتر
مغول‌‌شناسیِ ایرانی و نسبت آن با دو شاخۀ مغول‌‌شناسیِ مارکسیستی و غربی در تاریخنگاری دورۀ پهلوی
دوره 31، شماره 28 ، دی 1400، ، صفحه 283-303
چکیده
مغول‌‌شناسیِ ایرانی در کنار دوشاخۀ مغول‌‌پژوهی مارکسیستی و اروپایی، صورت‌بندی سه‌‌گانۀ مغول‌‌شناسیِ دورۀ پهلوی را تشکیل دادند. در این میان، مغول‌‌شناسیِ ایرانی به‌دلیل تمایز در مبانی روششناختی ... بیشتر
تداوم و گسست در تاریخ فرودستان با نگاهی به آرای والتر بنیامین
دوره 31، شماره 27 ، مرداد 1400، ، صفحه 287-307
چکیده
پیوند تاریخ با «اکنون» در نظریات مختلف به‌ویژه در دوران اخیر مدّنظر قرار گرفته است. بر این اساس همان قدر که گذشته بر حال مؤثر است، از تأثیر اکنون در فهم ما از گذشته نیز میتوان سخن به میان آورد. ... بیشتر
اهمیت و کارکرد روش پروسوپوگرافی (پیشینه‌نگاری) در مطالعات تاریخ ساسانی (از اردشیر بابکان تا پایان دوران شاپور ذوالاکتاف)
دوره 33، شماره 31 ، تیر 1402، ، صفحه 295-316
چکیده
با وجود این که پیشینه و نقش افراد در مطالعات تاریخی همیشه مدنظر مورخان بوده است، شناسایی همه‌جانبه و گروهی شخصیت‌های تاریخی، براساس موضوع، کمتر دیده میشود. پروسوپوگرافی (پیشینه‌نگاری) امکان گردآوری ... بیشتر
تاریخ جایگزین و کارکرد آن در همگانی سازی تاریخ
دوره 30، شماره 26 ، دی 1399، ، صفحه 297-320
چکیده
اهمیت تاریخنگاری و تأثیرگذاری آن بر ابعاد مختلف حیات سیاسی، اجتماعی و اقتصادی جامعه، ضرورت همگانی سازی آن را در سطح عمومی آشکار میکند. محققان برای پاسخ‌گویی به این نیاز، راه‌کارهایی اندیشیده‌اند؛ ... بیشتر
بررسی چگونگی بازتاب جنگ بدر در متون مستشرقان انگلیسیزبان دورۀ ویکتوریایی
دوره 32، شماره 29 ، فروردین 1401، ، صفحه 299-317
چکیده
انگارۀ اسلام دین شمشیر، در جهان امروز معتقدان فراوانی دارد. بخش زیادی از فرایند تولید این انگاره، با اهمیتی که نویسندگان سدههای نخستین اسلامی به غزوات رسول اکرم(ص) دادند، در سیرۀ پیامبر(ص) برجستهسازی ... بیشتر
بازتاب باورها و نگرش‌‌های شیعی در تاریخ موصل ابوزکریا اَزْدی (334ﻫ)
دوره 30، شماره 25 ، شهریور 1399، ، صفحه 317-330
چکیده
بخش بازمانده از تاریخ موصل ابوزکریا اَزْدی(334ﻫ) افزون‌بر ذکر اخبار و وقایع محلی موصل و جزیره، حاوی گزارشهایی از خلفای متأخر اموی و یادکردهایی از علویان و امامان شیعه است. این مقاله بر این گزارشها ... بیشتر
هوش مصنوعی و تاریخ: امکانات، دامنه، مزیت‌ها و چالش‌های کاربست هوش مصنوعی در مطالعات تاریخی و آموزش تاریخ
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 29 بهمن 1403
چکیده
هوش مصنوعی یکی از پدیده‌های جدید بشری است که امروزه به دلایل مختلف از آن سخن گفته میشود و سرعت گسترش آن به حدی بوده است که پرسش‌ها و نگرانی‌هایی را در بین عموم مردم و پژوهشگران عرصه‌های مختلف دانش ... بیشتر
واکاوی نگرش انسان‌شناسی دینی در متون تاریخی ثقفی کوفی و قزوینی رازی
دوره 33، شماره 32 ، دی 1402
چکیده
انسان‌شناسی دینی به‌منزلۀ رویکردی میان‌رشته‌ای، جایگاه انسان را در نسبت با آموزه‌های الهی بررسی میکند. این مفهوم در سنت امامیه، به‌ویژه از منظر انگارۀ «انسان کامل» و پیوند آن با نظام دینی، ... بیشتر
از نجیب‌زادۀ وحشی تا مرد هزاره: تاریخنگاری مطالعات نوین غربیان دربارۀ امپراتوری مغول
دوره 32، شماره 30 ، آبان 1401، ، صفحه 256-321
چکیده
تأسیس امپراتوری مغول به‌عنوان بزرگ‌ترین امپراتوری پیوستۀ تاریخ، تأثیر عمیقی بر مناطق فتح‌شده برجای نهاد و در بسیاری از آنها مشخصۀ پایان یک عصر تاریخی بود. مطالعات نوین امپراتوری مغول از زوایای متعارضی ... بیشتر
واکاوی تحمل و تحمیل عقیده در مناسبات ائمه شیعه‌اثنی‌عشری با غالیان در منابع رجالی، روایی و فرقه‌نگاری
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 23 اردیبهشت 1404
چکیده
اختلاف عقیده در جوامع با ادیان متکثر و متنوع، بدیهی و چالش‌برانگیز و چگونگی برخورد با آن نیازمند فرهنگ‌سازی است. «تحمل‌عقیده» یکی از راهکارهای اندیشمندان برای کمرنگ‌تر کردن تنش‌ها هنگام برخورد ... بیشتر
بررسی جنبه های تاریخنگاری در شاهنامه ی ملا الله مراد لرستانی
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 30 اردیبهشت 1404
چکیده
روش و شیوه ی تاریخنگاری و تاریخسُرایی، در همه روزگاران، یکی از زمینه های باریک و دلپذیر در بررسی شیوه ی کتابهای تاریخ و نویسندگان آنها بوده و هست. یکی از کتابهای شاهنامه ای که به دنبال روند شیوه شاهنامه ... بیشتر
بررسی مضمون‌های تاریخی نفثه‌المصدور زیدری نسوی با تکیه بر اخلاق
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 06 خرداد 1404