دوره 33 (1402)
دوره 32 (1401)
دوره 31 (1400)
دوره 30 (1399)
دوره 29 (1398)
دوره 28 (1397)
دوره 27 (1396)
دوره 26 (1395)
دوره 25 (1394)
دوره 24 (1393)
دوره 23 (1392)
دوره 22 (1391)
دوره 21 (1390)
دوره 20 (1389)
دوره 19 (1388)
تعداد مقالات: 270
بینش و روش در تاریخنگاری عتبی
دوره 19، شماره 3 ، آذر 1388، ، صفحه 59-92
چکیده
عتبی مورخ ایرانی عربی‌نویس قرن پنجم، نقشی مهمی در روشنگری تحول‌های شرق ایران داشته و تاریخ او الگوی مطالعات ادبی و تاریخی شده است.شرح‌های متعدد و اقتباس از داده‌های تاریخی او نشان میدهد تاریخ یمینی ... بیشتر
پژوهشی سکه‌شناختی بر آغاز حکمرانی سلجوقیان در جرجان
دوره 22، شماره 9 ، فروردین 1391، ، صفحه 61-70
چکیده
بدیهی است که اطلاعات منابع مکتوب با کاستی‌هایی همراه است و این آثار در سیر تاریخی خود از متون پیشین وام گرفته‌اند، چنانکه با مطالعه‌ی راحه‌الصدور راوندی یا زبده‌النصره بنداری اصفهانی و منابع دیگر، ... بیشتر
بحثی در تاریخ‌گذاری رسائل اخوان‌الصفا نقدِ نقد عباس همدانی به تاریخ‌گذاری پل کازانووا بر رسائل اخوان‌الصفا
دوره 21، شماره 7 ، فروردین 1390، ، صفحه 67-86
چکیده
تاریخ نگارش رسائل اخوان‌الصفا به هیچ روی مشخص نیست.نام نویسندگان آن نیز به همگان پوشیده است که این امر نیز سبب نظرورزی‌های متعددی در این موارد شده است.به نظر می‌رسد موضوع تاریخ نگارش رسائل با مقاله‌ی ... بیشتر
جایگاه و اهمیت تاریخ‌نویسی خاوری در تاریخ‌نویسی صدر قاجار
دوره 19، شماره 2 ، تیر 1388، ، صفحه 69-91
چکیده
در فاصله تأسیس دولت قاجار تا پایان سلطنت فتحعلی شاه (صدر قاجار) وقایع‌نگاران و مورّخان زیادی ظهور کرد. آنها تاریخ‌هایی با ارزش‌های متفاوت نوشتند و تاریخ‌نویسی در این دوره را از حیث کمّی و در پاره‌ای ... بیشتر
شایسته سالاری یا امتیاز فضلی در رسائل سیاسی عصر قاجار ( مطالعه موردی رسائل سیاسی عصر ناصرالدین شاه قاجار )
دوره 26، شماره 17 ، آبان 1395، ، صفحه 69-90
چکیده
در برخی از رسایل سیاسی عصر ناصری از مفهومی بنام امتیاز فضلی سخن گفته شده است که می توان آن را برابر نهاد واژه شایسته سالاری دانست.شایسته سالاری فرایندی است که با جریان عقلانی سازی امور در قرون جدید شکل ... بیشتر
بازتاب تغییر دیدگاه های مذهبی در تواریخ عمومی دوره صفویه
دوره 26، شماره 18 ، دی 1395، ، صفحه 71-88
چکیده
از جمله ادوار درخشان تاریخ ایران دوره صفویه است . در این برهه تاریخ ایران شاهد تحول بزرگی در عرصه های مختلف سیاسی و فرهنگی بود. در این دوره صفویان با اعلام رسمیت یافتن تشیع نه فقط از توان ایدئولوژی پویایی ... بیشتر
میراث شیز در سنت زردشتی روزگار اسلامی
دوره 27، شماره 19 ، اردیبهشت 1396، ، صفحه 71-88
چکیده
شیز و آتشکده آن چنان نقش و جایگاهی در تاریخ دیانت زردشتی دارد که بنابر شواهد باستانشناختی از روزگار هخامنشی به این سو، به ویژه به روزگار ساسانیان و حتی سده چهارم هجری یکی از کانون‌های عبادی و فکری آن ... بیشتر
رویکرد معرفتی خبر محور در تاریخنگاری اسلامی
دوره 19، شماره 4 ، بهمن 1388، ، صفحه 75-95
چکیده
پژوهش حاضر بر مبنای این مسأله شکل گرفته است که غالب مورخان مسلمان چرا و تحت چه شرایط فکری تصور می‌‌کردند معرفت تاریخی صرفاً جنبه خبری دارد و فرایند حصول چنین معرفتی را چگونه می‌دانستند؟ به نظر می‌رسد ... بیشتر
تاریخ هخامنشی در منشور کورش
دوره 22، شماره 10 ، آذر 1391، ، صفحه 75-104
چکیده
به سبب گسست در تاریخ‌نگری ایرانیان که با یورش مقدونیان پیش آمد، آنچه امروز از تاریخ هخامنشی می‌دانیم، بیشتر بر پایه‌ی مدارکی است که در کاوش‌های دو سده‌ی گذشته به دست آمده است.در این میان، منشور کورش ... بیشتر
تحلیل مطالبات زنان تهران در دورة پهلوی دوم (1320-1332ش.) براساس عرایض مجلس شورای ملی
دوره 28، شماره 21 ، اردیبهشت 1397، ، صفحه 77-105
چکیده
مسئله پژوهش حاضر شناخت وضعیت مطالبات زنان تهران و دغدغه‌های آنان با تحلیل عرایض آنان در بازة زمانی1320 تا 1332ش است. همچنین درصدد شناخت واکنش زنان تهران نسبت به اتفاقات سیاسی و پاسخگویی به این پرسش است که ... بیشتر
تحلیل روایات معجم‌الصحابه دربارۀ خلفای راشدین با الگوی تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف
دوره 29، شماره 23 ، تیر 1398، ، صفحه 77-96
چکیده
ز منظر تاریخِ اکنون ، این پیش فرض که متون تاریخی را صرفا ذهنیت پدیدآورنده ی آنها سمت و سو می دهد ،ناپذیرفتنی است زیرا میان متن موجود و ساختارها و فرآیند های سیاسی و مذهبی رابطه ای وجود دارد . بنابراین هر ... بیشتر
قرائتی تاریخی از تفسیر به رأی و مقایسه‌ی آن با دیدگاه مفسر المیزان
دوره 20، شماره 5 ، فروردین 1389، ، صفحه 79-106
چکیده
یکی از راه‌های درک گزاره‌های تاریخی شناخت دقیق گفتمانی است که این گزاره‌ها در آن تولید شده‌اند؛ به تعبیر بهتر، فهم گزاره‌ها در افق تاریخی آنها.از مشهورترین گزاره‌های تاریخی‌ای که همواره معنای ... بیشتر
روش و بینش تاریخنگاری اسکندربیگ منشی در عالم‌آرای عباسی با تکیه بر وقایع گیلان
دوره 24، شماره 14 ، دی 1393، ، صفحه 79-100
چکیده
اندیشه تاریخنگاری در تواریخ رسمی و سلسله‌ای دوره صفویه،بر پایه ساختار سنتی پیشین و بر مبنای نگرش سلطان متدین و مروّج شیعه ادامه یافت. شیوه تاریخنگاری اسکندربیگ منشی نیز ادامه تاریخ‌نویسی سنتی عصر ... بیشتر
حاکمیت وُلات عباسی در تبرستان براساس گاهنگاری سکه‌ها و منابع مکتوب
دوره 27، شماره 20 ، مهر 1396، ، صفحه 79-107
چکیده
تبرستان پس از حدود یک و نیم سده مقاومت در برابر عرب های مسلمان سرانجام در زمان منصور عباسی (158-137 ه.ق) گشوده شد و از آن پس توسط ولات عباسی اداره گردید. آگاهی ما از والیان این ولایت برگرفته از منابع تاریخی ... بیشتر
تاریخنگاری ایران عصر سلجوقی و مسئله‌ی دگرگونیهای سیاسی
دوره 20، شماره 6 ، آذر 1389، ، صفحه 81-106
چکیده
بخش مهم جریان تاریخنگاری سلجوقی در ایران متعلق به دوره‌ی تغییرات و دگرگونیهای قهقرایی حسات سیاسی و اجتماعی جامعه‌ی ایرانی سده‌های پنجم و ششم هجری است؛ به‌طوری که بخشی از تاریخنگاری اوایل عصر ... بیشتر
تحلیل انتقادی تاریخنگاری خوزستان در دوره پهلوی و جمهوری اسلامی
دوره 24، شماره 13 ، تیر 1393، ، صفحه 81-104
چکیده
ثبت و ضبط حوادث و وقایع تاریخی و نیز ویژگی های جغرافیایی مناطق مختلف ایران با قدمتی چندهزارساله می تواند جزء رسالت های تاریخی محققان و پژوهشگران عرصه تاریخ و فرهنگ باشد.در این میان نگارش تاریخ خوزستان ... بیشتر
تحلیل رویدادها به روایت تاریخ جایگزین
دوره 25، شماره 16 ، مهر 1394، ، صفحه 81-104
چکیده
تاریخ جایگزین در حقیقت بعد متفاوتی از حوادث گذشته را تصور کرده و برآیندهای این تفاوت را در جهان واقعی وارد می کند و تا آینده پیش می رود. به عبارت ساده تاریخ جایگزین تفسیر و یا بحث چه می شد اگرهای تاریخی ... بیشتر
میراث پیشافلسفی یونان باستان و تأثیر آن در فرجام‌نگری زرتشتی
دوره 32، شماره 29 ، فروردین 1401، ، صفحه 81-103
چکیده
کهن‌‌ترین مکاشفات آخرت‌‌شناسانۀ دین زرتشت را میتوان در سروده‌‌های خود زرتشت یعنی در گاهان بازیافت که در آن تصویری از آینده با دورنمایی روشن از پیروزی راستی بر دروغ به شرح آمده است. هرچند بنا به ... بیشتر
جایگاه امر قدسی در جریان تاریخنگاری مدینه و عراق
دوره 31، شماره 28 ، دی 1400، ، صفحه 81-100
چکیده
قدسیت عاملی مهم و تأثیرگذار در ایجاد سرشتی چندپهلو در تاریخ‌نویسی مسلمانان است. یکی از جنبههای اصلی قدسیت پیوند اسطوره - تاریخ و کلام - تاریخ است. تاریخ به‌عنوان علمی واقع‌گرا درصدد فهم وقایع مهم تاریخی ... بیشتر
جستاری در نظریه تاریخ تحلیلی رابین جرج کالینگوود
دوره 28، شماره 22 ، اسفند 1397، ، صفحه 85-104
چکیده
تاریخ تحلیلی از انواع دانش تاریخ است. یکی از مهمترین نظریه پردازان تاریخ که بر رویکرد تاریخ تحلیلی متمرکز بوده، رابین جرج کالینگوود، فیلسوف و مورخ سرشناس بریتانیایی و از اصحاب فلسفة تحلیلی است. ... بیشتر
چرایی نگارش تحفه‌العالم در دورۀ شاه سلطان حسین صفوی
دوره 31، شماره 27 ، مرداد 1400، ، صفحه 85-107
چکیده
دربارۀ چرایی نگارش تحفه‌العالم که موضوع آن ذکر اوصاف شاه سلطان حسین صفوی است، پاسخ‌هایی بسیط داده شده است که از اظهارات خود نویسنده ریشه میگیرد. مدعای این پژوهش این است که نگارش تحفه‌العالم با بحران‌هایی ... بیشتر
بررسی رسائلنگاری در تاریخنگاری دورۀ موحدون
دوره 33، شماره 31 ، تیر 1402، ، صفحه 85-112
چکیده
بررسی و مطالعۀ تاریخ مغرب و اندلس در دورۀ اسلامی با فراز و نشیب‌‌هایی همراه بوده است که از منظر تاریخنگاری مهم است، چراکه مسائل گوناگون و تحولات متعددی از تاریخ این خطه به‌طور علمی واکاوی نشده است. ... بیشتر
نگرشی تحلیلی بر داده‌های آماری و عددی در منابع تاریخنگاری دوره‌ی صفویه
دوره 21، شماره 8 ، آذر 1390، ، صفحه 87-110
چکیده
بیشتر منابع تاریخی در لابه‌لای مطالب خود وجهی از اعداد و ارقام را مورد توجه قرار داده‌اند.منابع تاریخنگاری دوره‌ی صفویه نیز به دور از این سنت تاریخی نبوده‌اند.این نوشتار از دو منظر به ویژگی‌های آمار ... بیشتر
تحول«منِ فردی» و جایگاه آن در تاریخنگاری نوین ایران (با تکیه بر خاطره‌نگاری عصر قاجار)
دوره 25، شماره 15 ، شهریور 1394، ، صفحه 87-115
چکیده
فاصله گرفتن از تاریخ و پرسش از آن یا به‌عبارتی، معرفت سوژه به سوژه را میتوان، ویژگی برجستۀ مورخان عصر جدید دانست و سرچشمۀ این تحول را آگاهی از فردیت و التفات به شأن تاریخیت انسان قلمداد کرد. انتقال شمه‌ای ... بیشتر
آناکرونیزم و ایستار دوکسایی در تاریخنگاری دکتر ناصر تکمیل همایون
دوره 30، شماره 26 ، دی 1399، ، صفحه 89-107