دوره 33 (1402)
دوره 32 (1401)
دوره 31 (1400)
دوره 30 (1399)
دوره 29 (1398)
دوره 28 (1397)
دوره 27 (1396)
دوره 26 (1395)
دوره 25 (1394)
دوره 24 (1393)
دوره 23 (1392)
دوره 22 (1391)
دوره 21 (1390)
دوره 20 (1389)
دوره 19 (1388)
تعداد مقالات: 270
سنت ها، آموزش و بیداری اجتماعی زنان: تحلیل تاریخی رویکرد "ملانصرالدین" به مساله ی زنان
دوره 25، شماره 16 ، مهر 1394، ، صفحه 125-154
چکیده
وجه اشتراک جوامع اسلامی در مواجهه با غرب احساس ناتوانی و عقب ماندگی شدیدی بود که همراه خود چالش های فکری زیادی در عرصه های گوناگون از جمله زنان ایجاد کرد. بطوریکه غالب جریان های روشنفکری به ویژه روزنامه ... بیشتر
چشم‌اندازهای نو در تاریخ شفاهی ایران با تأکید بر تاریخنگاری شفاهی
دوره 20، شماره 5 ، فروردین 1389، ، صفحه 129-154
چکیده
درباره‌ی درستی و اصالت مفهوم «تاریخ شفاهی» یک مناقشه‌ی جدی وجود دارد، زیرا تاریخ شفاهی، در واقع، چیزی جز گردآوری داده‌های تاریخی حاصل از مصاحبه نیست، که در صورت تدوین، میتواند به تولید یک متن ... بیشتر
تاریخ خوارزم محمودبن محمد خوارزمی:تاریخ محلی با رویکردی فرهنگی- دینی
دوره 22، شماره 10 ، آذر 1391، ، صفحه 129-168
چکیده
تاریخ‌های محلی نایافته‌ی ایرانی فراوان است، هر چند که مطالعات درباره‌ی تاریخنگاری در ایران بر تاریخ‌های محلی موجود و نیز اقسام آن متمرکز بوده است.پژوهش حاضر به مطالعه‌ی تاریخ خوارزم اثر مفقود محمودبن‌محمد ... بیشتر
تاریخ نگری و منابع تاریخنگاری مسعودی (346-280هـ.ق) در کتاب التنبیه والاشراف
دوره 28، شماره 21 ، اردیبهشت 1397، ، صفحه 131-152
چکیده
اگرچه بررسی کارنامۀ تاریخنگاری مسعودی، منحصر در کتاب التنبیه و الاشراف نمی‌باشد اما میتوان گفت شاکلة اصلی تاریخنگاری وی را دربر می‌گیرد. مسعودی مورخ برجستة سده‌های سوم و چهارم هجری، یکی از بنیان‌گذاران ... بیشتر
نسبت خاطره‌نگاری با امر واقع
دوره 31، شماره 27 ، مرداد 1400، ، صفحه 131-151
چکیده
بر اساس تعاریف اهل فن، جای‌گیری خاطرات مکتوب در زمرۀ منابع خبری اولیه و مهم در تاریخنگاری است و بررسی تاریخی فرایند شکل‌گیری و تکوین آن در تاریخ ایران، اثباتی بر مدعای فوق است. این پژوهش با رویکرد تحلیلی ... بیشتر
مقایسه محتوای کتاب بصائرالدرجات با منابع معتبر روایی شیعه
دوره 27، شماره 20 ، مهر 1396، ، صفحه 133-156
چکیده
نفوذ سخنان غلّوآمیز در احادیث وارده از ائمه(ع) به‌ویژه در دوران غیبت صغری مشکلات فراوانی در باورهای دینی مردم در قرون بعدی ایجاد نموده است. کتاب بصائرالدرجات نوشته محمدبن الحسن الصفار ... بیشتر
استفاده از شعر به‌مثابۀ منبع تاریخی؛ بررسی مقایسه‌ای تاریخنگاری روادیان آذربایجان در دیوان قطران تبریزی و منابع تاریخی اسلامی
دوره 30، شماره 26 ، دی 1399، ، صفحه 133-154
چکیده
پژوهش حاضر با بررسی مقایسه‌ای نحوۀ روایت تاریخ روادیان در منابع تاریخی و دیوان قطران تبریزی، شاعر دربارِ شماری از فرمانروایان این سلسله، به بررسی تطبیقی این روایت‌ها در یک دورۀ تاریخی مشخص می‌پردازد. ... بیشتر
منبع‌شناسی پرسیکای کتسیاس: در جست‌وجوی منابع ایرانی
دوره 32، شماره 29 ، فروردین 1401، ، صفحه 135-157
چکیده
موضوع منابع ایرانی استفاده‌شدۀ کتسیاس، در طول دو سدۀ گذشته همواره محل مناقشه بوده است. این منابع در دو گروه مکتوب و روایی، قابل مطالعه هستند. موضوع استفادۀ احتمالی کتسیاس از منابع ایرانی در این پژوهش، ... بیشتر
بررسی روش و بینش تاریخی عباسقلی آقا باکیخانوف(با تکیه بر کتاب گلستان ارم)
دوره 21، شماره 8 ، آذر 1390، ، صفحه 137-158
چکیده
عباسقلی باکیخانوف جزو معدود مورخان دوره‌ی معاصر است که از علوم و فنون جدیدی همچون جغرافیا، باستان‌شناسی، مردم‌شناسی، فولکور و ... در تألیف اثر تاریخی‌اش بهره گرفته و دایره‌ی تاریخ را فراخ‌تر از ... بیشتر
مؤلفه‌‌های تاریخنگاری جمهوری آذربایجان و تاریخنگاری محلی شمال غرب ایران
دوره 32، شماره 30 ، آبان 1401، ، صفحه 137-162
چکیده
تشکیل جمهوری آذربایجان در واپسین دهۀ قرن بیستم و سیر هویت‌یابی با استفاده از تاریخ و تاریخ‌نویسی متفاوت دربارۀ گذشتۀ مشترک چندهزارساله با ایران، چالش‌هایی را متوجه تاریخنگاری محلی مناطق شمال غرب ... بیشتر
تحلیل گفتمانی متن مذاکرات مجلس پیرامون ترور شاه در سال 1344
دوره 25، شماره 15 ، شهریور 1394، ، صفحه 141-167
چکیده
تحلیل گفتمانی متن مذاکرات مجلس پیرامون ترور شاه در سال 1344 چکیده در 21 فروردین سال 1344 شاه از سوی یکی از سربازان گارد سلطنتی مورد سوءقصد قرار گرفت. این حادثه در محافل خبری داخلی و رسانههای خارجی به صورت‌های ... بیشتر
خوانش هرمنوتیکی نام‌‌گزینی منابع تاریخ ایران اسلامی (قرن پنجم تا چهاردهم هجری قمری)
دوره 29، شماره 24 ، دی 1398، ، صفحه 141-163
چکیده
در میان مؤلفه‌‌های هویتی یک متن تاریخی، عنوان اثر جایگاه ویژهای به خود اختصاص داده است. نام هر اثر تاریخی، عامل تمایز و شناسایی آن از دیگر آثار و معیار معرفی مضامین مندرج در آن است. انجام مطالعات در ... بیشتر
بررسی انتقادی بخش سلجوقیان جامع التواریخ حسنی
دوره 33، شماره 31 ، تیر 1402، ، صفحه 141-162
چکیده
جامع التواریح حسنی به‌عنوان یک اثر تاریخنگاری عمومی متعلق به عصر تیموری، با این که در دوره‌ای متأخر نوشته شده، درخصوص تاریخ سلجوقیان برخی ویژگی‌های خاص و منحصربه‌فرد دارد که آن را شایستۀ توجه ... بیشتر
رئالیسم انتقادی و مدل «دوری» در تاریخی‌گری ابنخلدون
دوره 20، شماره 6 ، آذر 1389، ، صفحه 145-167
چکیده
هدف تحقیق حاضر، ارزیابی رئالیسم انتقادی در تاریخ‌گری ابنخلدون و معرفی مدل «دوری» وی در مورد تاریخ است.روش این پژوهش نیز در چارچوب مطالعه‌ای اسنادی است و نتایجی که از آن حاصل شد این است که دیدگاه ... بیشتر
اهمیت «انجامه‌ها» در شناخت ارزش‌‌‌‌‌‌های تاریخیِ نسخۀ خطی «جُنگ احمد غلام» (تاریخ کتابت: 1142 – 1135ق)
دوره 30، شماره 25 ، شهریور 1399، ، صفحه 147-179
چکیده
سرانجام یا سخن پایانی کاتب نسخۀ خطی به‌طور معمول، با نامهای انجام، پایان، تَرقیمِه، فَراغ‌نامه، رقم و نیز «اَنجامه»[1] شناخته میشود. اهمیت این قسمت به این دلیل است که اطلاعات گستردهای ... بیشتر
تاریخنگاری یک مهاجر ایرانی در سرزمین هند؛ بررسی تاریخ نگاری
دوره 19، شماره 1 ، فروردین 1388، ، صفحه 157-182
چکیده
یکی از جنبه‌های تاریخنگاری شبه قاره هند، مساعدت فارسی‌زبانان به اعتلاء و رشد این علم است.بخشی از این مهم، به وسیله ایرانیانی انجام گرفته که به دلایل مختلف به هند مهاجرت کردند.یکی از مهاجران ایرانی ... بیشتر
انگارۀ شاهنشاهی آسیایی هخامنشی به روایت محاورۀ لوسیس اثر افلاطون
دوره 33، شماره 32 ، دی 1402
چکیده
محاورۀ سقراطی لوسیس ازجمله نخستین آثار افلاطون محسوب میشود و در متن آن دو اشارۀ گذرا به شاهنشاهی هخامنشی و مسائل مرتبط با آن مشاهده میشود. در این محاوره که محتوای اصلی آن در باب دوستی و ماهیت آن است، ... بیشتر
القاب و عناوین پادشاهان اشکانی بر روی سکه‌ها
دوره 26، شماره 18 ، دی 1395، ، صفحه 137-160
چکیده
یکی از مهمترین و در دسترس‌ترین منابع برای شناخت و مطالعه ابعاد گوناگون سیاسی، اجتماعی و هنری دوران اشکانی، سکه‌های باقی‌مانده از آن دوره است. کتیبه‌ها و عنوان‌های درج‌شده بر سکه‌های اشکانی، که ... بیشتر
بررسی نحو روایی و مدل کنشگران در روایت اردشیر زاهدی از کودتای 28 مرداد 1332
دوره 29، شماره 23 ، تیر 1398، ، صفحه 137-157
چکیده
کودتای 28 مرداد 1332 یکی از مهمترین رخدادهای تاریخ معاصر ایران است که به رغم گذشت نزدیک به شش دهه از آن، هنوز محل بحث و نزاع‌های مختلف است. همین اختلاف آرا و دیدگاه منجربه ارائۀ روایتهای گوناگون و متضادی ... بیشتر
اصول و مبانی سرگذشت‌نگاری: ملاحظاتی درباره‌ی روش‌شناسی زندگی‌نامه نویسی
دوره 19، شماره 3 ، آذر 1388، ، صفحه 141-165
چکیده
زندگی‌نامه به منزله‌ی پردازش جنبه‌هایی از زندگی یک شخصیت، امروزه یکی از حوزه‌های مهم و پرکاربردِ تاریخ است. با عنایت به سبک‌ها و روش‌های متفاوتی که در دنیا برای نوشتن زندگی‌نامه‌ها به کار می‌روند، ... بیشتر
تحلیل انتقادی دیدگاه الدوری درباره خاستگاه تاریخنگاری اسلامی
دوره 27، شماره 19 ، اردیبهشت 1396، ، صفحه 143-165
چکیده
خاستگاه تاریخنگاری اسلامی مساله ای است که مستشرقان و محققان مسلمان درباره آن نظرات مختلفی داده اند. عبدالعزیز الدوری محقق مسلمان با توصیف دو خط حدیث و قبیله به عنوان محور مکاتب تاریخنگاری مدینه و ... بیشتر
مطهری و مفاهیم تاریخی در قلمرو فلسفه علم تاریخ
دوره 19، شماره 2 ، تیر 1388، ، صفحه 145-170
چکیده
پرداختن به فلسفه تاریخ و نیز برانگیختن صاحبان علم و خرد به تفکر درباره تاریخ، از دغدغه‌های استاد مطهری بود. وی در حوزه مسائل معرفت‌شناسی تاریخی مباحث گستردهای دارد و درباره فلسفه علم تاریخ و به ویژه ... بیشتر
طرح جلد کتاب های درسی تاریخ معاصر دبیرستان از 1358-1394
دوره 26، شماره 17 ، آبان 1395، ، صفحه 145-178
چکیده
چکیده کتاب‌های تاریخی یکی از مهمترین رسانههای فرهنگی است که نقشهای مهمی چون آگاهی‌بخشی، هویتسازی، شکلدهی به ذهنیت، باورها و عقاید افراد جامعه را از رهگذر بازنمایی و بازآفرینی گذشته بر عهده دارد. وقتی ... بیشتر
بررسی تطبیقی تصاویر جنیانِ حاضر در کربلا در کتب چاپ سنگی عصر ناصری با روایات اسلامی (مطالعة موردی طوفان‌البکاء)
دوره 28، شماره 22 ، اسفند 1397، ، صفحه 147-176
چکیده
طبق روایات دینی جنّ موجودی غیرمادی است که با برخورداری ازشعور و هستی غیرارگانیک در سلسله‌مراتب هستی، از نظر جایگاه پایینتر ازانسانوبالاترازحیوانقرار دارد. بنا بر روایات اسلامی، گروهی از جنیان ... بیشتر
بررسی چارچوب های تاریخنگاری هشام کلبی
دوره 24، شماره 13 ، تیر 1393، ، صفحه 149-168