نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار علوم‌سیاسی دانشگاه پیام‌نور

2 دانشجوی دکتری علوم‌سیاسی و مدرس دانشگاه

چکیده

این مقاله درصدد تبیین موضع حزب توده در باره ی انقلاب اسلامی ایران است.انقلاب اسلامی به عنوان یکی از بزرگترین انقلاب های مردمی جهان در قرن بیستم،توده مردم را در قالب گروه ها و جریانات سیاسی متوجه خود ساخت. حزب توده به عنوان مهم ترین نماینده ی اشاعه ی مارکسیسم در ایران نقش تاریخی مهمی داشته است .قصد این است که با رویکرد مطالعاتی تاریخی - تحلیلی که بر پایه تئوری مدیولوژی مطرح می شود، موضع گیری های حزب توده براساس اسناد چپ در ایران مورد بررسی قرار گیرد. با تاکید بر مفهوم مخیله اجتماعی این مقاله در صدد بیان این است که طرفداری حزب توده از انقلاب اسلامی ایران و رهبری امام خمینی(ره) در برخی از مواقع تاریخی، نه ناشی از فرصت طلبی بلکه تحت تاثیر ناخودآگاه سیاسی و مخیله اجتماعی اعضای حزب توده بوده است.از اینرو این طرفداری ناخودآگانه دیرپا نبوده و در نهایت حزب توده نمی توانست به این همراهی با انقلاب اسلامی ادامه دهد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Tudeh Party's Stance on Iran's Islamic Revolution witE emphasis on Left Documents (Tudeh Party)

نویسندگان [English]

  • Fariborz Moharamkhani 1
  • Mansour Anbarmoo 2

1 Professor of Political Siences, Payam Noor University.

2 PhD Candidate in Political Siences and Lecturer

چکیده [English]

This article seeks to show Tudeh Party's stance on Islamic revolution of Iran. Marxism in Iran is identified with this party. The intention is that by using content analysis within Mediology method, approach of the Tudeh Party on Iran's Islamic Revolution became examined. With emphasis on the concept of social imaginary and left documents, this article is intended to express that different positions of the Tudeh Party in regard of Iran's Islamic Revolution led by Imam Khomeini on this model is due to the unconscious and conscious influence of political party. This modal can  provide a different understanding. from the Tudeh Party.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Tudeh Party
  • Social Imaginary
  • Mediology
  • Islamic Revolution
- آبراهامیان، یرواند (1383). ایران بین دو انقلاب. ترجمۀ کاظم فیروزمند، حسن شمس‌آوری و محسن مدیر‌شانه‌چی. تهران: نشر مرکز.
- ارانی، تقی (1357). پسیکولوژی. تهران: آبان.
- اسکندری، ایرج (1365). یادداشت‌ها و یادمان‌های پراکنده. به‌اهتمام بهرام چوبینه. تهران: مرد امروز.
- اسلمی، روح‌الله (1391). برهان/.http://www.siasi.porsemani.ir/content
- امیرخسروی، بابک (1375). نظر از درون به نقش حزب تودۀ ایران. تهران: اطلاعات.
- ------------ (1382). مهاجرت سوسیالیستی و سرنوشت ایرانیان. تهران: پیام امروز.
- ام‍ی‍ن‍ی‍ان‌، ام‍ی‍رش‍هری‍ار (1379). م‍ردان‌ ش‍وک‍ران‌: م‍ت‍ن‌ دف‍اع‍ی‍ات‌ ن‍خ‍ب‍گ‍ان‌ س‍ی‍اس‍ی‌ ای‍ران. تهران: آف‍ری‍ن‍ه‌.
- برنامۀ حزب تودۀ ایران برای تحقق آزادی، استقلال و عدالت اجتماعی در ایران (۱۳۷۶). مصوب چهارمین کنگرۀ حزب. [بی‌جا]. انتشارات حزب تودۀ ایران.
- به‌آذین، م. ا (1360). «شورای نویسندگان و هنرمندان توده‌ای». سرمقاله. دفتر پنجم.
- بهروز، مازیار (1380). شورشیان آرمان‌خواه؛ ناکامی چپ در ایران. ترجمۀ مهدی پرتوی. تهران: ققنوس.
- حزب توده از شکل‌گیری تا فروپاشی (۱۳۸۷). به‌کوشش جمعی از پژوهشگران. تهران: مؤسسۀ مطالعات و پژوهش‌های سیاسی.
- حسینی بهشتی، سیدمحمد (1381). آزادی، هرج‌و‌مرج، زورمداری. بنیاد نشر آثار و اندیشه‌های آیت‌الله دکتر بهشتی. تهران: بقعه.
- خسروپناه، محمدحسین (1377). سازمان افسران حزب تودۀ ایران (1322-1333). تهران. شیرازه.
- دنیا (۱۳۵۷). دورۀ سوم. س۲. ش۳.
- --(۱۳۵۸). دورۀ چهارم . س۱. ش۱، ۵ و۶.
- --(۱۳۵۹). دورۀ چهارم. س۲. ش۱.
- -- (۱۳۶۸). دورۀ پنجم. س۲. ش۶.
- --(1368). دورۀ ششم. س۱. ش۴.
- راه توده (1372). دورۀ دوم. س۸. ش24 و ۲۹.
- ----- (۱۳۷۵). دورۀ سوم. س۲. ش۴۴.
- رستم‌وندی، تقی (1388). اندیشۀ ایرانشهری در عصر اسلامی. تهران: امیرکبیر.
- رهبر (۱۳۲۲). س۲. ش۳.
- سازمان نظامی حزب توده ایران؛ چپ در ایران به روایت اسناد ساواک (1380). تهران: وزارت اطلاعات. مرکز بررسی اسناد تاریخ.
- سرمد، زهره (1385). «روش‌های تحقیق». روش‌های تحقیق در علوم رفتاری.  تهران: آگه.
- شریعتی، احسان (۱۳۹۰). «شریعتی و گفتمان عدالت». سخنرانی در بنیاد فرهنگی دکتر شریعتی. ۲۳ آذر ۱۳۹۰.  http://www.drshariati.org.
- طبری، احسان (۱۳۵۷).«اسلام و سوسیالیسم». دنیا. دورۀ سوم. ش۳. صص۱۰-۱۳.
- --------- (1366). کژراهه. تهران: امیرکبیر.
- طلوعی، محمود (1370). پیوستن و گسستن. تهران: تهران.
- طیرانی، بهروز (گردآورنده) (۱۳۸۴ الف). «گزارش هیئت اجرائیۀ حزب تودۀ ایران به پلنوم شانزدهم کمیتۀ مرکزی حزب (23/12/1358)».  اسناد احزاب سیاسی ایران؛ حزب توده. ج۲. سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی جمهورری اسلامی ایران.
- -------------------- (۱۳۸۴ ب). «گزارش شهربانی تهران (1325)». اسناد احزاب سیاسی ایران؛ حزب توده. ج۲. سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی جمهورری اسلامی ایران.   
-  علوی، بزرگ (1997). خاطرات. به‌کوشش حمید احمدی. سوئد: باران.                                                    
- عمویی، محمدعلی (1390). مهرنامه. س۲. ش۳۱. صص۵۷-۶۱.
- کشاورز، فریدون (1371) خاطرات سیاسی. به‌کوشش علی دهباشی. تهران: آبی.
- کولایی، الهه (1387). استالین‌گرایی و حزب تودۀ ایران. تهران: میزان.
- کیانوری، نورالدین (1358). پرسش و پاسخ. [بی‌جا]. انتشارت حزب تودۀ ایران.
- ------------ (1361 الف). پرسش و پاسخ. [بی‌جا]. انتشارات حزب تودۀ ایران.
- ------------ (1361 ب). حکم تاریخ به پیش می‌رود. [بی‌جا]. انتشارات سازمان فداییان خلق ایران. 
- ------------ (1373). تحلیلی از انقلاب 1357. [بی‌جا]. انتشارات حزب تودۀ ایران.
- ------------ (1376). خاطرات و گفت‌و‌گو با تاریخ. تهران. نگره.
- لنین، ولادیمیر ایلیچ (۱۳۵۷). دو اثر از و. ای. لنین: سوسیالیسم و دین؛ دربارۀ رابطۀ حزب طبقۀ کارگر با دین. قم: خلق.
- ملکیان، مصطفی (1384).«بحران معنا در هزارۀ سوم». سخنرانی در کانون توتم اندیشه. ۱۰ شهریور ۱۳۸۴.
- نامۀ مردم (۱۳۲۵). س۴. ش۳.
- نوید (۱۳۵۷). ش۴۶.
- Debray, Regis (1991). Course de Mediology Generale. Paris.
- ---------------- (2004). Transmitting Culture. Translated by Eric Rauth. Columbia University Press.
- Joscelyne, Andrew (2001). Revolution in the Revolution. http:/ /www .wired .com/ wired/archive.