نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

استادیار پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

چکیده

برای کاربرد یافته‌های روانشناختی در تحلیل‌های تاریخی یک زیربنای نظری قوی وجود دارد چرا که روان‌شناسی مطالعه رفتار انسان در حال و تاریخ مطالعه رفتار و تجربه انسان در گذشته است. به نظر می‌رسد برای این کاربرد دو دوره به هم مرتبط می‌توان قائل بود؛ در دوره نخست دیدگاه‌های رویکرد روان‌تحلیل‌گری فرویدی در تحلیل ویژگی‌های شخصیتی رهبران سیاسی مورد استفاده قرار گرفت و تصمیم رهبران سیاسی در شکل‌گیری رویدادهای تاریخی را با چنین نگاهی تفسیر کردند. مشکلات رویکرد روان‌تحلیل‌گری باعث ظهور رویکرد دوم یعنی دیدگاه-های روان‌شناسی بین‌نسلی در تحلیل‌های تاریخی شده است به گونه‌ای که تغییر در روش‌های فرزندپروری به‌پیش‌برنده تغییرات اجتماعی دانسته شد و این اعتقاد بوجود آمد که نگرش‌ها و رفتارها با کودک و سیر تکاملیِ فرزندپروری، تاریخ را شکل می‌دهد. برای چنین ادعای تاریخی، شواهد نظری روان‌شناختی (دیدگاه ویگوتسکی) وجود دارد اما همچنان فقدان حمایت تجربی را می‌توان ضعف عمده این رویکرد دانست. در این مقاله این ادعاها با یک رویکرد انتقادی مرور خواهد شد و در پایان به منظور بهره‌مندی از دانش روان‌شناسی در تحلیل تاریخی توصیه‌هایی خواهد شد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Utilizing of Psychological Findings in Historical Analysis; a Critical Review

نویسندگان [English]

  • Ruhollah Shahabi
  • Mohammad Amir Ahmadzadeh

Assistant Professor, Institute for Humanities and Social Studies

چکیده [English]

There is powerful foundation for utilizing psychology in historical analysis, because history is concerned with study of human behavior, experience and action in the past and psychology is concerned with study of human behavior and action in present situations. For this use, we can design two together periods. In the first, Freudian beliefs (psychoanalysis) were used to analyze of personality traits of historical leaders, but, methodological problems of psychoanalysis, lead to psycho genes perspective or psychohistory (often known with deMause). Based on this, changes in parenting and attitudes toward Childs are the causes of historical events. deMause divided history of parenting to 6 historical period and concluded parenting is the most causes of social and historical changes. To this claim, there are theoretical psychological evidences (Vygotsky theory), but still there isn’t empirical support for it. In this paper we critically review both periods and we will recommend some comment for utilizing of psychology in history analysis.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Psychology of History
  • Psychohistory
  • Psychobiography
  • Political Leaders
  • Cultural History
-        آقاجری، سیدهاشم(1392). «روان­شناسی تاریخی و تاریخ روان‌شناختی با تکیه بر نظریه فرهنگی ـ تاریخی لو ویگوتسکی»، در؛ مجموعه مقالات همایش تاریخ و همکاری­های میان­رشته­ای، به کوشش داریوش رحمانیان، تهران، پژوهشکده تاریخ اسلام، صص44-15.
-        برزگر، ابراهیم (1387). «نظریه آدلر و روان­شناسی سیاسی آقا محمدخان قاجار»، پژوهشنامه علوم سیاسی. سال چهارم، شماره اول، صص 7-50.
-        _____ (1383). «روان‌شناسی سیاسی مظفرالدین­شاه»، اطلاعات سیاسی اقتصادی. شماره 203-204. صص 84-95.
-        _____ (1389) «نظریه هورنای و روان­شناسی سیاسی ناصرالدین شاه؛ از کودکی تا عزل نوری»، پژوهشنامه علوم سیاسی، سال ششم، شماره اول، صص 35-73. 
-        بنی‌جمال، احمد (1388) «درآمدی بر روان­شناسی سیاسی رهبران»، فصلنامه تخصصی علوم سیاسی. 8 : 59- 73.
-        جودی سفیدان، قادر و ابوالفضل کریمی جاوید (1391). «نگرشی روان­شناختی به شخصیت آغا محمدخان قاجار». خردنامه. سال چهارم. شماره 9. از 19 تا 28.
-        سانتراک، جان دبلیو (1385). روان­شناسی تربیتی. یزد، انتشارات دانشگاه یزد.
-        شاکری، جلیل و بهناز بخشی (1394). «تحلیل روان‌شناختی شخصیت­های سه داستان گدا، خاکسترنشین­ها و آشغالدونی غلامحسین ساعدی بر مبنای نظریه کارن هورنای». متن‌پژوهی ادبی. سال 19. شماره 63. از 55 تا 88.
-        طاهری، مهدی (1389). «روان­شناسی سیاسی شخصیت محمدرضا پهلوی با تکیه بر نظریه کارن هورنای». جستارهای سیاسی معاصر. شماره 2. از 65 تا 86.
-        ناصری، عباسعلی و فیروزه رئیسی (1386). «مروری بر نظریات آدلر». تازه­های علوم شناختی. سال 9. شماره 1. از 55 تا 66.
-        نیومن، باربارا و فلیپ نیومن (1394). نظریه­های رشد، ترجمه مجتبی امیری مجد، تهران، نشر دانژه.
-        deMause, L. (1982). Foundations of psychohistory. New York, NY: Creative Roots.
-        deMause, L. (2002). Emotional Life of Nation. New York. Karnac Books
-        deMause, L. (2006). The Childhood Origins of the Holocaust. The Journal of Psychohistory. 33 (3): 204-231.
-        deMause, L. (2016). Psychohistory the science of historical motivation. Retrieved  from http://psychohistory.com/. (1-10-2016).
-        deMause, L. (2008). The childhood origins of world war II and the Holocaust. The Journal of Psychohistory. 36 (1): 2-30.
-        Elovitz, P. (2009). How do you define psychohistory? In P. Elovitz (Ed.), Appearance and reality. Franklin Lakes, NJ: Psychohistory Forum.
-        Fuchsman, K. (2012). Interdisciplines and interdiciplinarity: political psychology and psychohistory compared. ISSUES IN INTEGRATIVE STUDIES. No. 30, pp. 128-154.
-        Krutikova, S., & Lilleor, H. B. (2015). Fetal origins of person-ality: effects of erarly life circumstances on adult personality traits. Department of Economics . University of Oxford . Manor Road Building . Oxford OX1 3UQ.
-        Larsen, R. & Buss, D. M. (2010). Personality Psychology: Domains of Knowledge About Human nature. New York: McGraw-Hill.
-        Meissner, W. W. (2003). Methodological Issues in the Psychohistory Psychobiography of Religious Figures. The Annual of Psychoanalysis, 31: 181- 196.
-        Pawelec, T. (2012). Historian as a social psychotherapist (ethical assumptions of psychohistorical writings). Historyka Studia Metodologiczne, Special Issue 101-122.
-        Runyan, W. M. (1988). Psychology and Historical Interpreta-tion. New York: Oxford University Press.
-        Runyan, W.M. (1993). Psychohistory and political psychol-ogy: A comparative analysis, in S. Iyengar & W.J. McGuire (Eds.), Explorations in political psychology (pp. 36-63). Durham NC: Duke University Press.
-        Szaluta, J. (2001). Psychohistory: Theory and practice. New York, NY: Peter Lang.