تاریخ نگری و تاریخ نگاری

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

همکاران دفتر نشریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

راهنمای ثبت نام در سامانه

راهنمای ارسال مقاله

راهنمای نویسندگان

راهنمای آوانگاری منابع

راهنمای ثبت نام در Publons

فرآیند داوری

داوران نشریه تاریخ نگری و تاریخ نگاری در سال 1402

داوران نشریه تاریخ نگری و تاریخ نگاری در سال 1401

داوران نشریه تاریخ نگری و تاریخ نگاری درسال 1400

داوران نشریه تاریخ نگری و تاریخ نگاری در سال 1399

داوران نشریه تاریخ نگری و تاریخ نگاری در سال1398

آسیب‌شناسی «بیان مسئله» در پژوهش‌های تاریخی (مطالعۀ موردی: پایان‌نامه‌های کارشناسی ارشد رشتۀ تاریخ)

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه تاریخ دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

2 دانشجوی دکترای تاریخ ایران بعد از اسلام دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

یکی از اجزای اصلی و در واقع رکن اساسی پژوهش که از آن طریق پژوهشگر به توضیح مسئلۀ پژوهش می‌پردازد، «بیان مسئله» است. به‌دلیل نبودِ تعریف درست از «بیان مسئله» و نیز خلط آن با دیگر اجزای پژوهش، نظیر عنوان، موضوع و سؤال اصلی پژوهش، اغلب در پژوهش‌‌های تاریخی باعث نادیده‌گرفتن آن می‌شود. شاید بتوان گفت این اشکال اغلب ناشی از نارسایی و نبودِ تعریف درست برای مفاهیم اساسی پژوهش در متون «روش پژوهش» در علوم انسانی به‌طور عام و در تاریخ به‌طور خاص است که بازتاب آن را می‌توان در پژوهش‌های تاریخی، در رساله‌ها و پایان‌نامه‌های دانشجویان تاریخ مشاهده کرد. پژوهش حاضر به دنبال آسیب‌شناسی نبودِ شفافیت یا نقصان در مفهوم «بیان مسئله» در پایان‌نامه‌ها و پژوهش‌های تاریخی است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که به‌دلیل نداشتنِ تعریف صحیح از بیان مسئله در متون روش پژوهش در تاریخ، منجربه کاستی‌های جدی‌ای در پایان‌نامه‌های دانشگاهی رشتۀ تاریخ شده است. در این پژوهش تلاش شده است با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و مجموعۀ گنجینۀ پایان‌نامه‌ها[1] و نیز با روش توصیفی ـ تحلیلی و آماری به تحلیل داده‌ها بپردازد و آسیب‌های روش‌شناسی بیان مسئله را با مطالعۀ موردی در پایان‌نامه‌های رشتۀ تاریخِ دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه فردوسی، در طی سال‌های گذشته نشان دهد.
 
[1]. Ganj.irandoc.ac.ir

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Pathology of “Problem Statement” in Historical Research (Case Study: Master Dissertations in History)

نویسندگان [English]

  • Mohammad Taghi Imanpour 1
  • Hassan Ramzanpour 2

1 Professor of History of Ancient Iran, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran

2 Ph.D. Candidate, Department of History, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran

چکیده [English]

One of the main components and in fact the basic element of research through which the researcher explains the research problem is "problem expression”. Due to the lack of a correct definition of "problem expression" and its confusion with other components of research, such as the title, subject, and main question of the research, it is often ignored in historical research.
 This problem can be mostly attributed to the inadequacy and incorrect definition of the basic concepts of research in the methodological research texts, in particular, historical research that its reflection can be seen in the dissertations of history students. This study seeks to examine the pathology of lack of transparency or deficiency in the concept of "problem expression" in dissertations and historical researches. The findings of this research show that the lack of correct definition of “problem” in the methodological research texts in history, has led to serious shortcomings in academic dissertations in the field of history.
In this research, however, it has been tried, based on the library resources, dissertations collection (GANJ) from IRANDOC site [1], and using the descriptive-analytical method as well as statistical method to analyze the Pathology of “Problem expression” in historical research by the case study of history dissertations of Ferdowsi University graduate master degree students.
  [1]. ganj.irandoc.ac.ir

کلیدواژه‌ها [English]

  • Research problem
  • Problem expression
  • Research method
  • Dissertations in History
  • Ferdowsi University of Mashhad
مراجع
کتاب‌شناخت
آبان، سیما (1394) «نقش رجال کرمان در انقلاب مشروطه»، به راهنمایی عباس سرافرازی، مقطع کارشناسی ارشد، دانشگاه فردوسی مشهد.
آدمیت، فریدون (1394) «در تفکر تاریخی و روش تحقیق» در: انحطاط تاریخ‌نگاری در ایران، فریدون آدمیت، تهران: نشر گستره، صص 77 ـ 43.
آریان‌پور، امیرحسین (1390) پژوهش، چاپ 6. تهران: انتشارات امیرکبیر.
آشوری، داریوش(1383) فرهنگ علوم انسانی، چاپ 3، تهران، نشر مرکز.
ایرنه‌مارو، هانری (1389) «حرفۀ تاریخ‌نویسی»، ترجمۀ اقدس یغمائی، در: ساماران و دیگران. روش‌های پژوهش در تاریخ، جلدهای 3 و 4. مشهد: بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی، صص 372 ـ 293.
بلک، جرمی؛ مک‌رایلد، دونالد (1390) مطالعۀ تاریخ، ترجمۀ محمدتقی ایمان‌پور، مشهد: انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد.
پوپر، کارل ریموند (1390) زندگی سراسر حل مسئله است، ترجمۀ شهریار خواجیان، چاپ 7. تهران: نشر مرکز.
حضرتی، حسن (1393) روش پژوهش در تاریخ‌شناسی با تأکید بر اصول و قواعد رساله‌نویسی. چاپ 3. تهران: پژوهشکدۀ امام‌خمینی و انقلاب اسلامی.
راینی‌نژاد، مهلا (1395) «بازتاب اندیشۀ سیاسی شاهان هخامنشی در کتیبه‌ها و نقوش برجستۀ آن دوره». به راهنمایی محمدتقی ایمان‌پور. مقطع کارشناسی ارشد، دانشگاه فردوسی مشهد.
سروش، عبدالکریم (1388) علم چیست، فلسفه چیست؟، چاپ 17، تهران: مؤسسۀ فرهنگی صراط.
شفقی، حسن (1389) «نقش و مواضع علمای مقیم مشهد در انقلاب مشروطه»، به راهنمایی هادی وکیلی. مقطع کارشناسی ارشد، دانشگاه فردوسی مشهد.
شیرزاد، سمیه (1388) «کشاورزی درایران در عهد تیموریان و ترکمانان»، به راهنمایی جواد عباسی، مقطع کارشناسی ارشد، دانشگاه فردوسی مشهد.
فتوحی، محمود (1396) آیین نگارش مقالۀ علمی ـ پژوهشی. چاپ 16، تهران: انتشارات سخن.
قائم مقامی، جهانگیر (1358) روش تحقیق در تاریخ‌نگاری، تهران: انتشارات دانشگاه ملی ایران.
کاویانی یگانه، محمد (1395) «سیاست‌های مذهبی فتح‌علی‌شاه»، به راهنمایی عباس سرافرازی، مقطع کارشناسی ارشد، دانشگاه فردوسی مشهد.
کلارک، کیتسن (1362) مقدمه‌ای بر روش تحقیق در تاریخ، ترجمۀ آوانس آوانسیان، تهران: انتشارات اساطیر.
ملائی توانی، علیرضا (1393) درآمدی بر روش پژوهش در تاریخ. چاپ 9، تهران: نشر نی.
منصوربخت، قباد (1387) «مسئلۀ تحقیق، مسئلۀ اصلی تحقیق (تأملی روش‌شناختی در مفاهیم بنیادی تحقیق)»، پژوهش‌نامۀ علوم‌انسانی، شمارۀ 58، صص 194 ـ 169.
میرجعفری، حسین؛ نورایی، مرتضی (1388) روش پژوهش در تاریخ، تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
نکاحی، مجید (1393) «روابط صوفیان گنابادی با دربار پهلوی دوم»، به راهنمایی هادی وکیلی، مقطع کارشناسی ارشد، دانشگاه فردوسی مشهد.
هروی، جواد (1389) روش تحقیق و پژوهش علمی در تاریخ: راهنمای نگارش تحقیقات در علوم‌انسانی و تاریخ، چاپ 2، تهران: انتشارات امیرکبیر.
وثوقی، محمدعلی (1393) «تاریخ کاریز میراث جاویدان ایرانیان»، به راهنمایی عباس سرافرازی، مقطع کارشناسی ارشد، دانشگاه فردوسی مشهد.
 
List of sources with English handwriting:
Abān, Sim ā (1394), “naqš-e reĵal-e kermān dar Enqlāb-e mašroūṭe” under the supervision of Abbās Sarafrāzī, a dissertation submitted to Ferdowsi University of Mašhad for Master Degree (In Persian).
Adamiyat, Ferydoon (1394), “In historical thinking and research methods”, In: Ferydoon Adamiyat, The decline of historiography in Iran, Tehran: Gostare press (In Persian).
Areyanpour, AmirHossein (1390), Research (6th ed). Tehran: Amirkabir press (In Persian).
Ashouri, Daryush (1383), Encyclopedia of Humanities (3nd ed). Tehran: Markaz press (In Persian).
Black, Jeremy and Donald M. MacRaild (1390), Studying History. Translated to Persian Mohammad-Taghi Imanpour, Mashhad: Ferdowsi University of Mashhad press (In Persian).
Clark, Kitson (1362), Introduction to research methods in history, Translated to Persian by Avans Avansiyan. Tehran: Asatir Press (In Persian).
Fotuhi, Mahmmud (1396). The instruction of writing an academic article (16 ed). Tehran: Sokhan Press (In Persian).
Ghaemmagamy, Jahangir (1358), Research method in Historiography. Tehran: University of Melli press (In Persian).
Hazrati, Hassan (1393), Research Method in Historiology (3th ed). Tehran: Imam Khomeini and Islamic Revolution Research Institute press (In Persian).
Heravi, Javad (1389), Research Methods in History: A Guide to Writing Research in the Humanities and History (2 ed). Tehran: Amirkabir press (In Persian).
Irénée Marrou, Henri (1389), “The Profession of Historiography” Translated to Persian by Aghdas Yaghmayee. In: Samaran, Charles; Other Author. Encyclopedie de la pleiade: L’histoirr et ses methods (French) (3 ed). Vol. 4. Mashhad: Islamic Research Foundation, p 293 – 371 (In Persian).
Kaviany Yeganeh, Mohammad (1395), “Religious policy of Fath Ali Shah”. Under the Supervision of Abbas Sarafrazi, a dissertation submitted to Ferdowsi University of Mashhad for Master Degree (In Persian).
Mansurbakht, Qubad (1387), “The problem of research is the main problem of research (methodological reflection on the basic concepts of research)”. Journal of Humanities. No. 58. P 169-194 (In Persian).
 MirJafari, Hossein and Morteza Nooraei (1388), Research Method in History. Tehran: Publishing Organization of the Institute of Islamic Culture and Thought (In Persian).
Mollayi Tavana, Alireza (1393). An Introduction to Research Methods in History (9th ed). Tehran: Nay press (In Persian).
Nekahi, Majid (1393). “Gonabadi Sufi relations with the second Pahlavi court”. Under the supervision of Hadi Vakili, a dissertation submitted to Ferdowsi University of Mashhad for Master Degree (In Persian).
Popper, Karl (1390). All Life is Problem solving (7th ed). Translated to Persian by Shahreyar Khajeyan. Tehran: Markaz press (In Persian).
Qāem-maqāmī, Jahāngīr (1358) raveš taḫqīq dar tarīḵnegārī,. Tehrān: Entešārāt-e dānešgāh Mellī Irān (In Persian).
RaeeniNezhad, Mahla (1395). “The reflection of the political thought of the Achaemenid kings in the inscriptions and reliefs of that period”. Under the supervision of MohammadTaghi Imanpour, a dissertation submitted to Ferdowsi University of Mashhad for Master Degree (In Persian).
Revolution” under the supervision of Abbas Sarafrazi, a dissertation submitted to Ferdowsi University of Mashhad for Master Degree (In Persian).
Shafaghi, Hassan (1389). “The role and Positions of Scholars living in Mashhad in the Iranian Constitutional Revolution”. Under the supervision of Hadi Vakili, a dissertation submitted to Ferdowsi University of Mashhad for Master Degree (In Persian).
Shirzad, Somayyeh (1388), “The examination of Agriculture during Timurid and Turkmans”, under supervision of Javad Abbasi, a dissertation submitted to Ferdowsi University of Mashhad for Master Degree (In Persian).
Soroush, Abdolkarim (1388). What is Science, what is philosophy? (17th ed). Tehran: Sarat Cultural Institute (In Persian).
Voṯughi, MohammadAli (1389). “History of Kariz the eternal heritage of Iranians”, under the supervision of Abbas Sarafrazi, a dissertation submitted to Ferdowsi University of Mashhad for Master Degree (In Persian).
تاریخ نگری و تاریخ نگاری
دوره 30، شماره 26
پاییز و زمستان 1399
دی 1399
صفحه 15-38
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار