Document Type : Scientific-Research

Authors

1 MA in History of Islamic Iran

2 Associated Professor, Department of History, University of Birjand

Abstract

Dream letters of Ghajareie period is one of the non-historiographical source that has a special place in familiarity with fields and intellectual contexts of formation of Constitution Revolution. Numbers of Intellectuals of Ghajareie period began to project novel thoughts and critical ideas. By considering political considerations, limitations, and time requirements, these thinkers have found dream letters as a suitable format to challenge the existing order and explain the corrective comments. Present article analyzes the content of Masalek Almohsenin’s dream letters by Talbof Tabrizi, Ebrahim Beig’s itinerary by Zeinolabedin Maraghei, one word by Mostasharodolleh Tabrizi, dissertation of parliament by Abdolrahim Gharjedaghi Ahari and also evaluates the role of them in awakening minds and developing intellectual fields of constitution revolution by descriptive- analytical method. Findings of present article indicates that these works have had an important role in the formation of intellectual explanation of constitution and presentation of contents like demanding for ruling of law, patriotism, freedom, women's rights, establishment of parliament, anti-superstition, challenging the existing political discipline, anti‌-tyranny and so on. The importance of this role is revealed by considering political, traditional and religious barriers of constitutionalists.

Keywords

- آجودانی، ماشاءالله (1382). مشروطۀ ایرانی. تهران: اختران.
- آدمیت، فریدون (1355). ایدئولوژی نهضت مشروطۀ ایران. تهران: پیام.
- ----------- (1363). اندیشه­های طالبوف تبریزی. تهران: دماوند.
- اردلانی، اجلال (1379). ادوار نثر فارسی در دوران مشروطیت. سنندج: نثر ژیار، انیستیتوی تحقیقاتی- پژوهشی کُرد.
- اعتضاد­السلطنه، علی­قلی­میرزا (1370). اکسیرالتواریخ. به‌اهتمام جمشید کیانفر. تهران: ویسمن.
- اکبری، محمد­علی (1384). پیشگامان اندیشۀ جدید در ایران: عصر روشنگری ایرانی. تهران: مؤسسۀ تحقیقات و توسعۀ علوم انسانی.
- امین­الدوله، میرزا­علی­خان (1355). خاطرات سیاسی امین­الدوله. به‌کوشش حافظ فرمانفرماییان. تهران: امیرکبیر.
- الهی، عبدالرحیم (1324). «قانون» روزنامة تربیت. س9. ش 419. صص3-1 و ش420. صص1-2.  
- ----------- (1324). «مجلس شورای آسمانی». روزنامة تربیت. س9. ش 428. صص1-5.
- انوشه، حسن (1376). فرهنگنامۀ ادب فارسی (2).تهران: سازمان چاپ و انتشارات.
- بهادر، میرزا­محمد­خان (1314). «داستان­نگاری». ارمغان. س16. ش165. صص49-54.
- بیهقی، خواجه ابوالفضل محمد ­بن حسین (1370). تاریخ بیهقی. تصحیح علی­اکبر­ فیاض. مشهد: دانشگاه فردوسی.
- پروین، ناصر­الدین (1379). تاریخ روزنامه­نگاری ایرانیان و دیگر پارسی­نویسان. ج2. تهران: نشر دانشگاهی.
- تاجرکاشانی، محمد حسن تاجر (1363). رؤیای صادقه. به کوشش جمشید صداقت‌نژاد. تهران: نشر بهاره.
- روزنامة تربیت (1318). س4. ش196. صص2-1
- تفرشی­حسینی، میرزا ­سید ­احمد ( 1386). روزنامۀ اخبار مشروطیت و انقلاب ایران در سال­های 1321-1328ق. به‌انضمام وقایع استبداد صغیر از نویسندۀ گمنام. به‌کوشش ایرج افشار. تهران: امیر‌کبیر.
- تقی­زاده، حسن (1372). زندگی طوفانی: خاطرات سید ­حسن تقی­زاده. به‌کوشش ایرج افشار. چ2. تهران: علمی.
- حائری، عبد­الهادی (1364). تشیع و مشروطیت در ایران و نقش ایرانیان مقیم عراق. چ2. تهران: امیر­کبیر.
- خاتمی، احمد (1374). پژوهشی در نثر و نظم دورۀ بازگشت ادبی. تهران: مؤسسۀ فرهنگی و انتشاراتی پایا.
- دهخدا، علی­اکبر (1377). لغتنامۀ دهخدا. ج7. تهران: دانشگاه تهران.
- رحمانیان، داریوش و زهرا حاتمی (1392). مقدمه­ای بر رؤیاشناسی تاریخی: مطالعۀ موردی تصحیح انتقادی رسالۀ منامیه. تهران: پژوهشکدۀ تاریخ اسلام.
- رحیملو، یوسف ( 1374). «خواب‌دیدن در سنت و سیاست صفویان». نشریۀ دانشکدۀ علوم انسانی و اجتماعی. ش 1. صص129-113.
- زرگری­نژاد، غلام­حسین (1387). رسایل مشروطیت: مشروطه به‌روایت موافقان و مخالفان. ج1 و 2. تهران: مؤسسۀ تحقیقات و توسعۀ علوم انسانی.
- صالحی، نصرالله (1387). اندیشۀ تجدد و ترقی عصر بحران (1327-1399، 1288-1299). تهران: طهوری.
- صدقی، تاصر (1382). « نقد و بررسی آراء و اندیشه­های میرزا­عبد­الرحیم­الهی درباره قانون و مجلس شورا». کتاب ماه تاریخ و جغرافیا. س7. ش 73. صص 29-21.
- صدیقی، غلام­حسین (1349). «ده رسالۀ تبلیغاتی دیگر از صدر مشروطیت». نشریۀ راهنمای کتاب. ش90-91. صص24-17.
- صفری، ماجد (1382). تاریچة مطبوعات ایران از کاغذ اخبار تا نشریات الکترونیکی. تهران: رویداد.
- طالبوف، عبد­الرحیم (1347). مسالک­المحسنین. تهران: شرکت کتاب­های جیبی.
- ------------- (1357). سیاست طالبی. تهران: علم.
- علیزاده بیرجندی و دیگران (1394).« دلایل رویکرد اندیشه‌ورزان عصر قاجار به خوابنامه­نویسی». فصل‌نامه پژوهش‌های تاریخی. دانشگاه اصفهان. س51. دورة جدید. س7. ش2. صص 32-13.
- فوران، جان (1377). مقاومت شکننده: تاریخ تحولات اجتماعی ایران. مترجم احمد تدین. تهران: خدمات فرهنگی رسا.
- قاسم­پور، داوود (1388). «اقیانوس، روزنامۀ حامی محمد­علی­شاه». پیام بهارستان. س1. ش3. صص249-239.
- کسروی، احمد (1351). تاریخ مشروطۀ ایران. تهران: امیر‌کبیر.
- ---------- (1384). تاریخ هیجده‌سالۀ ایران. تهران: امیر‌کبیر.
-کرمانی، ناظم­الاسلام (1376). تاریخ بیداری ایرانیان. به اهتمام علی­اکبر سعیدی­سیرجانی. چ5. تهران: پیکان.
-گودرزی، غلام­رضا (1383). دین و روشن‌فکران مشروطه. با مقدمۀ غلام‌عباس توسلی. تهران: اختران.
- مراغه­ای، زین‌العابدین ( 1385). سیاحتنامۀ ابراهیم‌بیگ. به‌کوشش م.ع. سپانلو. تهران: آگاه.
- مستشارالدوله، یوسف. (1363).رسائل قاجاری. به کوشش هما­رضوانی و صادق سجادی. تهران: نشر تاریخ ایران.
- مستوفی، عبد­الله (1371). شرح زندگانی من یا تاریخ اجتماعی و اداری ایران در دورۀ قاجاریه. تهران: زوار.
- ملک­زاده، مهدی (1363). تاریخ انقلاب مشروطیت ایران. ج2. تهران: سخن.
- میر­صادقی، جلال (1381). داستان­نویسی­های نام­آور معاصر ایران با نقد و بررسی آثار سی و یک نویسنده از آغاز داستان­نویسی نوین ایران تا انقلاب 1357. تهران: اشاره.
- میر­عابدینی، حسن (1380). صد سال داستان­نویسی ایران. ج1 و 2. چ2. تهران: نشر چشمه.
- میرویچ، اوا. (1347). «مردم‌شناسی: خواب‌گزاری در ایران».  مترجم جلال­الدین ستاری. علوم اجتماعی. مطالعات جامعه­شناختی. دورۀ قدیم. ش1. صص109-120.
- ناتل­خانلری، پرویز (1369). هفتاد ­سخن از گوشه و کنار ادبیات فارسی. ج3. تهران: توس.
- نایینی، محمد‌حسین (1361). تنبیه الامة وتنزیه الملة یا حکومت از‌نظر اسلام. تهران: شرکت سهامی انتشار.
- نجفی، موسی (1392). بنیاد فلسفه سیاسی در ایران عصر مشروطیت: تلاقی اندیشة سیاسی اسلام و ایران با غرب به انضمام دوازده رساله مهم سیاسی از آن عصر. تهران: مطالعات تاریخ معاصر.