نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسنده

عضو گروه مطالعات اجتماعی، پژوهشکدۀ زن و خانواده، قم: ایران

چکیده

تاریخ‌نگاری فمینیستی که در آغاز تحت‌تأثیر رویکردهای پوزیتویستی با موضوع زن به سراغ منابع تاریخی رفت در ادامه با تأسی از اندیشه‌های پساساختارگرایانه، جنسیت را سرلوحۀ مطالعات تاریخی خویش قرار داد که به‌دنبال گسترش موضوعات تاریخی و تاریخ‌نگاری فراتر از یک جنس خاص می‌گشت. مطالعات تاریخ بر محور جنسیت را نخستین‌بار مورخی فمینیستی تحت عنوان جان والاک اسکات در آمریکا آغاز کرد. او با ادغام تاریخ‌نگاری و فلسفه و با ارائۀ نظریۀ جنسیت به بحث دربارۀ کاربرد نژادپرستانه‌ای از رهایی جنسی پرداخت و جنسیت را به‌عنوان ابزاری تحلیلی برای تاریخ‌نگاران پیشنهاد کرد. محققان و متفکران بسیاری این نظریه را به‌عنوان رویکردی برای فهم مطالعات تاریخی در حوزۀ زنان قرار دادند و گاه بدون توجه به بنیان‌های نظری این رویکرد، آن را به‌عنوان تنها نظریۀ پست‌مدرن در حوزۀ مطالعات تاریخ زنان به کار بستند؛ لذا مقاله با هدف بررسی مسئلۀ جنسیت در تاریخ‌نگاری، ضمن معرفی اندیشه‌های والاک اسکات به بازتاب معرفت‌شناسی و تاریخ‌نگری ایشان خواهد پرداخت. در راستای این مقصود این مقاله توضیح می‌دهد که والاک اسکات در تاریخ‌نگری با چه گزاره‌هایی و با چه نوع نگاه معرفت‌شناسانه‌ای، جنسیت را جهت درک معنای تاریخ پیشنهاد می‌دهد؛ درواقع اسکات ضمن کاربست اندیشۀ پساساختارگرایانه در نقد زبان و انکار بدن طبیعی براساس معرفت‌شناسی فمینیست پست‌مدرن، نظریۀ تحلیل جنسیت را به‌عنوان روشی در مطالعات تاریخی و تاریخ‌نگاری ارائه کرده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Feminism and the theory of gender analysis in historiography

نویسنده [English]

  • Zohreh Bagherian

Member of the Social Sciences Department of the Women and Family Research Institute

چکیده [English]

Feminist historiography, which at the beginning was influenced by positivist approaches to the issue of women, went to historical sources, and then with the help of post-structuralist ideas, made gender the main focus of its historical studies, which sought to expand historical and historiographical issues beyond a specific gender. History studies based on gender were first started by a feminist historian named John Wallach Scott in America. By integrating historiography and philosophy and presenting the gender theory, he discussed the racist use of sexual liberation and proposed gender as an analytical tool for historians. Many researchers and thinkers put this theory as an approach to understanding historical studies in the field of women, and sometimes, regardless of the theoretical foundations of this approach, they used it as the only postmodern theory in the field of women's history studies; Therefore, the article aims to examine the issue of gender in historiography, while introducing Wallack Scott's thoughts, he will reflect on his epistemology and historiography. In line with this purpose, this article explains what propositions and with what kind of epistemological view Wallach Scott proposes gender in historiography in order to understand the meaning of history; while applying post-structuralist thought in criticizing language and denying the natural body based on postmodern feminist epistemology, Scott has presented the theory of gender analysis as a method in historical studies and historiography.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Gender
  • John Wallach Scott
  • Historiography
  • Women
استنفورد، مایکل (1387) درآمدی بر فلسفۀ تاریخ، ترجمۀ احمد گل‌محمدی، تهران: نی.
ایمانی، محمدتقی (1385) مبانی پارادایمی‌ روش‌های کمی و کیفی تحقیق در علوم‌انسانی، قم: پژوهشگاه علوم‌انسانی و مطالعات فرهنگی
آپیگنانزی، ریچارد و گریس کارات (1380) پسامدرنیسم قدم اول، ترجمۀ فاطمه جلالی سعادت، تهران: شیرازه
آندره، میشل (1383) جنبش زنان، هما زنجانی‌زاده، مشهد: نیکا.
تانگ، رزمری (1391) درآمدی جامع بر نظریه‌های فمینیستی، ترجمۀ منیژه نجم عراقی، تهران: نی
چاندلر، لورا (1389) «تاریخ‌نگاری فمینیستی آغاز عصر مدرنیته»، حکمت و معرفت، ترجمۀ نرگس صاحبی، 5، صص 25-22.
دایرة‌المعارف روتلیج (1382) «فمنیسم و دانش‌های فمینیستی»، ترجمۀ عباس یزدانی و بهروز جندق، قم: دفتر مطالعات و تحقیقات زنان.
دریفوس، ‌هیوبرت؛ رابینو، ‌پل‌ (1376) میشل فوکو فراسوی ساختگرایی و هرمنوتیک‌، ترجمۀ ‌حسین ‌بشیریه، تهران: نی.  
رودگر، نرجس (1388) فمینیسم، تاریخچۀ نظریات، گرایش‌ها، نقد، قم: دفتر مطالعات و تحقیقات زنان.
عزیزی، حسین (1394) «جایگاه علمی زنان در تاریخ‌نگاری اسلامی »، پژوهش‌های تاریخی، 7(1)، صص 102- 85.
علاسوند، فریبا (1402) «نظریۀ جندر و اثرات نمامطلوب آن بر خانواده در مقیاس جهانی»، مطالعات جنسیت و خانواده،11(2)، صص 107- 77.
فوکو، میشل (1378) دانش و قدرت، محمد ضیمران، تهران: هرمس
کد، لورین (1382) معرفت‌شناسی فمینیستی، فمینیسم و دانش‌های فمینیستی، ترجمۀ عباس یزدانی، قم: دفتر مطالعات و تحقیقات زنان
گرت، استفانی (1379) جامعه‌شناسی جنسیت، تهران: نشر دیگر
مشیرزاده، حمیرا (1381) از جنبش تا نظریۀ اجتماعی، تاریخ دو قرن فمنیسم، تهران: شیرازه
مشیرزاده، حمیرا (1383) مقدمه‌ای بر مطالعات زنان، تهران: دفتر برنامه‌ریزی اجتماعی و مطالعات فرهنگی
موسوی، سارا (1400) پیش‌درآمدی بر نقد تاریخ‌نگاری دربارۀ زنان، تهران: گل‌آذین
میل، جان استوارت (1377) کنیزک‌کردن زنان، ترجمۀ خسرو ریگی،تهران: بانو
هام، مگی؛ گمبل، سارا (1384) فرهنگ نظریات فمینیستی، ترجمۀ فیروزه مهاجر و دیگران، تهران: توسعه
یورگنسن، ماریان؛ فیلیپس، لوئیز (1389) نظریه و روش در تحلیل گفتمان، ترجمۀ هادی جلیلی، تهران: نی
 
Altio, Liris & J. Mills, Albert (2002). Gender, Indetity and the Culture of Organzations, Routldege, London
Bernard, J. (1973) "My For Revolutions : An Autobiographical History of the ASA "in Huber, ed : 11-29
Davidoff, Leonore, and Catherine Hall (1987) Family Fortunes: Men and Women of the English Middle Class 1780-1850 (London, Hutchinson)
Delphy, Chrisine; (2003); "Rethinking Sex and Gender", Feminist. Theory Reader: Local and Global Perspective, New York, Routledge.
Fausto_Sterling, )2000),Of Gender and Genitals from Sexing the Body : Gender Politics and the Construction of Sexuality , New york :Basic Books
Geertz, Clifford (2017) the Interpretation of Cultures, 3rdEd. New York: Basic books gender’. Journal of Ecclesiastical History, 43, 4 (1992), pp.561-80
 Grossman, Miriam. )2007(. Unprotected: A Campus Psychiatrist Reveals How Political Correctness in Her Profession Endangers Every Student, Sentinel, EPUB
Jaggar, A. (1998): “Gender, Body, Knowledge: Feminist Reconstractions of Being and Inowing”, Rutgers University Press, New York
Jaworski, Adam & Coupland, Nikolas (1999), the Discourse Reader. Routledge June Hannam ‘Women, history and protest’, in Diane Richardson and Victoria Robinson, eds., Introducing women’s studies Feminist theory and practice (Hong Kong: Macmillan Press, 1993)
Kelly-Godal, Joan.(1976) ‘The social relation of the sexes: Methodological implications of women’s history’. Signs Journal of Women in Culture and Society, 1, pp. 809-23
Killermann, Sam. (2015). “Breaking through the Binary: Gender Explained Using Continuums,” March 27, https://www.genderbread.org/wp-content/uploads/2017/02/Breaking- through-the-Binary-by-Sam-Killermann.pdf
Lemon, Mark.) 2003(. Philosophy of History: A Guide for Students. New York: Routledge
Lerner, Gerda (1981) The Majority Finds its Past (Oxford University Press)
Malpas, Simon (2007) “Historicism”. The Routledge Companion to Critical Theory. Ed. Simon Malpas and Paul Wake. London: Routledge
Malpas, Simon (2007) “Historicism”. The Routledge Companion to Critical Theory. Ed. Simon Malpas and Paul Wake. London: Routledge
Maynard, Mary,)1995( ,Beyond the 'Big Three': the development of feminist theory into the 1990s', Women's History Review, 4(3) 259-81
Oakley, A, (1972) ,sex ,gender and society , new york: harper colophon books
Oakley, A. (1981) Subject Woman. New York : pantheon books
Rendall, Jane (1990) 'Review article: women's history: beyond the cage?', History, 75, February, 63-72.
Scott, Joan wallach , (1986),Gender: A Useful Category of Historical Analysis, The American Historical Review, Vol. 91, No. 5. (Dec., 1986), pp. 1053-1075.
Scott, Joan wallach , (1996) ,Feminism and history. Oxford New York, Oxford university press.ISBN 97801994
Scott, Joan wallach. )1999,(Gender and the politics of history. new york: columbia university press
Southgate, Beverley. )1996(. History, What and Why? Ancient, Modern, and Postmodern Perspectives. New Youk
Thompson. Edward john, (1963) ,The making of the english working class , london, victor gollancz
Willen, Diane ,(1992)‘Godly women in early modern England: Puritanism and gender’. Journal of Ecclesiastical History, 43, 4, pp.561-80.
 
Alasvand, Fariba, 1402, Gender Theory and its Adverse Effects on Families in a Global Scale, Journal of gender and family studies, eleventh year 2.
Appignanesi, Richard & Grace Karate, 2001, Introducing postmodernism, Translated by Fatemeh Jalali Saadat, Tehran, Šīrāzeh.
Azizi, Hosein, " Women’s Role in Islamic Historiography ", Journal of Historical Research, Seventh Year, Spring 2015, No. 1 (Singing 25)
Chandler, Laura, 2010, feminist historiography of the beginning of the Age of Modernity, Magazine of Wisdom and Knowledge, Translated by Narges Sahebi, Year 5, pp. 22-25
Dreyfus, Hubert L and Paul Robino, 1997, Michel foucault, beyond structuralism and hermeneutics, Translated by Hossein Bashiriyeh, Tehran: Ney.
Foucault Michel, 1999, Knowledge and Power, Mohammad Zamiran, Tehran, Hermes
Garrett, Stephanie, 2000, Gender, Tehran, Našr-e Dīgar
Humm, Maggie and Sara Gomble, 2005, The dictionary of feminist theory, Translated by Firuzeh Mohajer and others, Tehran, Tose‘eh.
Imani, Mohammad Taghi, 2006, Paradigmatic Foundations of Quantitative and Qualitative Research Methods in Human Sciences, Qom, Institute for Humanities and Cultural Studies.
Jorgensen, Marianne; Philips, Luiz, 2010, Discourse analysis as theory and method, Translated by Hadi Jalili, Tehran, Ney.
 Kode, Lorin, 2003, feminist epistemology, feminism and feminist science, translation by Abbas Yazdani, Qom, Women's Studies and Research Office
Michel, Andre'e, 2004, Le Feminisme, Homa Zanjani Zadeh, Nika, Mashhad
Mill, John Stuart, 1998, The subjection of women, translated by Khosro Rigi, Tehran, Bānū
Moshirzadeh, Homeira, 2002, from Movement to Social Theory, History of Two Centuries of Feminism, Tehran, Šīrāzeh.
Moshirzadeh, Homeira, 2004, Introduction to Women's Studies, Tehran, Office of Social Planning and Cultural Studies
Mousavi, Sarah, 1400, a prerequisite for criticism of historiography on women, Tehran, Gol Āzīn Publishing
Routledge Encyclopedia, 2003, Feminism and Feminist Sciences, Translated by Abbas Yazdani and Behrouz Jandagh, Qom, Office of Women's Studies and Research
Rudgar, Narges, 2009, Feminism, History of Theories, Trends, Criticism, Qom, Women's Office of Studies and Research
Stanford, Michael, 2008, An introduction to the philosophy of history, Translated by Ahmad Gol Mohammadi, Tehran, Ney.
Tong, Rosemarie, 2012, Feminist thought a comprehensive introduction, Translated by Najm Iraqi, Tehran, Ney.
 
 
Altio, Liris & J. Mills, Albert (2002). Gender, Indetity and the Culture of Organzations, Routldege, London
Bernard, J. (1973) "My For Revolutions : An Autobiographical History of the ASA "in Huber, ed : 11-29
Davidoff, Leonore, and Catherine Hall (1987) Family Fortunes: Men and Women of the English Middle Class 1780-1850 (London, Hutchinson)
Delphy, Chrisine; (2003); "Rethinking Sex and Gender", Feminist. Theory Reader: Local and Global Perspective, New York, Routledge.
Fausto_Sterling, )2000),Of Gender and Genitals from Sexing the Body : Gender Politics and the Construction of Sexuality , New york :Basic Books
Geertz, Clifford (2017) the Interpretation of Cultures, 3rdEd. New York: Basic books gender’. Journal of Ecclesiastical History, 43, 4 (1992), pp.561-80
 Grossman, Miriam. )2007(. Unprotected: A Campus Psychiatrist Reveals How Political Correctness in Her Profession Endangers Every Student, Sentinel, EPUB
Jaggar, A. (1998): “Gender, Body, Knowledge: Feminist Reconstractions of Being and Inowing”, Rutgers University Press, New York
Jaworski, Adam & Coupland, Nikolas (1999), the Discourse Reader. Routledge June Hannam ‘Women, history and protest’, in Diane Richardson and Victoria Robinson, eds., Introducing women’s studies Feminist theory and practice (Hong Kong: Macmillan Press, 1993)
Kelly-Godal, Joan.(1976) ‘The social relation of the sexes: Methodological implications of women’s history’. Signs Journal of Women in Culture and Society, 1, pp. 809-23
Killermann, Sam. (2015). “Breaking through the Binary: Gender Explained Using Continuums,” March 27, https://www.genderbread.org/wp-content/uploads/2017/02/Breaking- through-the-Binary-by-Sam-Killermann.pdf
Lemon, Mark.) 2003(. Philosophy of History: A Guide for Students. New York: Routledge
Lerner, Gerda (1981) The Majority Finds its Past (Oxford University Press)
Malpas, Simon (2007) “Historicism”. The Routledge Companion to Critical Theory. Ed. Simon Malpas and Paul Wake. London: Routledge
Malpas, Simon (2007) “Historicism”. The Routledge Companion to Critical Theory. Ed. Simon Malpas and Paul Wake. London: Routledge
Maynard, Mary,)1995( ,Beyond the 'Big Three': the development of feminist theory into the 1990s', Women's History Review, 4(3) 259-81
Oakley, A, (1972) ,sex ,gender and society , new york: harper colophon books
Oakley, A. (1981) Subject Woman. New York : pantheon books
Rendall, Jane (1990) 'Review article: women's history: beyond the cage?', History, 75, February, 63-72.
Scott, Joan wallach , (1986),Gender: A Useful Category of Historical Analysis, The American Historical Review, Vol. 91, No. 5. (Dec., 1986), pp. 1053-1075.
Scott, Joan wallach , (1996) ,Feminism and history. Oxford New York, Oxford university press.ISBN 97801994
Scott, Joan wallach. )1999,(Gender and the politics of history. new york: columbia university press
Southgate, Beverley. )1996(. History, What and Why? Ancient, Modern, and Postmodern Perspectives. New Youk
Thompson. Edward john, (1963) ,The making of the english working class , london, victor gollancz
Willen, Diane ,(1992)‘Godly women in early modern England: Puritanism and gender’. Journal of Ecclesiastical History, 43, 4, pp.561-80.