نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه تاریخ دانشگاه الزهراء(س)

2 دانشیار گروه تاریخ دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

 ابن شبه نمیری بصری از مورخان قرن سوم هجری، با تدوین تاریخ المدینه المنوره، گامی مهم در رونق تاریخ نگاری محلی برداشت. هر چند که نویسنده متاثر از فضای فکری و عقیدتی عصر خود به تدوین تاریخ مدینه پرداخته، اما وی با دیدگاهی جامع نگر موضوعات مختلف تاریخی، فقهی، سیاسی و... را در کتاب خود مد نظر قرار داده که در کمتر منبع تاریخ محلی هم عصر او دیده می شود. این مقاله در صدد است، با رویکردی توصیفی- تحلیلی ، به واکاوی تاثیر متقابل نظام فکری و اسلوب در تاریخ نگاری ابن شبه در کتاب" تاریخ المدینه المنوره" بپردازد. به نظر می رسد، اسلوب تاریخ نگاری ابن شبه، متاثر از نظام فکری و توانمندیهای تاریخی، ادبی و فقهی وی بوده، که توانسته اطلاعات مهمی در مورد تاریخ مدینه منوره ارائه دهد، و بسیاری از زوایای پنهان فرهنگی و اجتماعی این شهر در صدر اسلام را آشکار سازد. کلید واژه: ابن شبه، اسلوب، نظام فکری، تاریخ مدینه منوره

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Style and Insight of Umar ibn Shabeh Namiri in history of Al-Madina Al-monavareh

نویسندگان [English]

  • Hedieh Taghavi 1
  • Fatemeh Janahmadi 2

1 Assistant Professor,Department of History, Alzahra University

2 Associated Professor,Department of History, Tarbiat Modarres

چکیده [English]

Ibn shabeh Namiri Basri,  historian of Third century,  with compiling the history of Al-Madina Al-monavareh, has taken an important step in splendor of local historiography. Although the author is affected by the intellectual and ideological sphere of his time,  But he has noticed  different historical, legal, and political issues and considered in his book with a holistic approach that can be seen in less contemporary source of local history.
This article, with a descriptive analytical approach, is about to investigate the interaction of thought and style in historiography of Ibn-shabeh in the book "History of al-Madina Al-monavareh".
the results show that, historigraphical style of Ibn-shabeh, is touched by the historical, literal and religious mindset and capabilities of him, Which could provide important information about the history of Medina, and reveal many hidden cultural and social aspects of this city in early Islamic period.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Insight
  • Style
  • Historiography
  • Ibn-shabeh
  • History of Al-Madina Al-Monavareh
- ابن‌اثیر (1965). الکامل فی التاریخ. بیروت: دار صادر.
- ابن‌جوزی (1992). المنتظم. بیروت: دار الکتب العلمیه.
- ابن‌حوقل (1938). صورة‌الارض. بیروت: دار صادر.
- ابن‌خلدون (1988). تاریخ ابن‌خلدون. ج1. بیروت: دارالفکر.
- ابن‌عبد‌البر (1992). الاستیعاب فی معرفة الاصحاب. ج1. چاپ علی محمد بجاوی. بیروت: دارالجیل.
- ابن‌ندیم (1350). الفهرست. تهران.
- ازرقی، محمد بن عبدالله (1416). اخبار مکه. بیروت: دارالاندلس.
- اصفهانی، ابوالفرج (1415).الاغانی. بیروت: دار احیاء التراث.
- ------------ (بی‌تا). مقاتل‌الطالبین. بیروت: دار‌المعرفة.
- بغدادی، خطیب (1417). تاریخ بغداد. بیروت: دار الکتب العلمیه.
- حموی، یاقوت (1414).معجم‌الادباء. بیروت: دار الغرب الاسلامی.
- جعفریان، رسول (1386). آثار اسلامی مکه و مدینه. تهران: نشر مشعر.
- الدمشقی، ابن‌العماد (1986). شذرات الذهب فی اخبار منذهب. بیروت: دار‌الکثیر.
- دینوری، ابن‌قتیبه (1992). المعارف. چاپ ثروت عکاشه. قاهره: الهیئة المصریة العامة للکتاب.
- ذهبی، محمد بن احمد (1406). الامصار ذوات آلاثار. بیروت: دار‌الشائر.
- روزنتال، فرانتس (1366). تاریخ تاریخ‌نگاری در اسلام. ترجمۀ اسد‌الله آزاد. مشهد: آستان قدس.
- زرکلی (1999). الاعلام. ج5. بیروت: دار العلم للملایین.
- سمعانی، عبدالکریم بن محمد بن منصور التمیمی(1961). الانساب. حیدر‌آباد: مجلس دایرة‌المعارف العثمانیه.
- سیوطی، عبدالرحمان (1996). اسماء البقاع و الجبال فی القرآن کریم. دمشق: دارالانوار.
- صابری، حسین (1380). تاریخ مدینۀ منوره. تهران: نشر مشعر.
- طبری، محمد بن جریر (1387). تاریخ الطبری. تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم. بیروت: دار‌التراث.
- عسقلانی، ابن‌حجر (1415). تهذیب‌التهذیب. بیروت: دار الکتب العلمیه.
- کحاله، عمر رضا (1414). معجم قبایل العرب. بیروت: مؤسسۀ الرساله.
- کعکی، عبدالعزیز (1419). معالم المدینة المنورة بین العمارة و التاریخ. بیروت: دار و مکتبة الهلال.
- مسعودی، علی بن الحسین بن علی (1409).مروج‌الذهب و معادن‌الجوهر. قم، دارالهجرة.
- النمیری البصری، ابن‌شبه (1410).تاریخ المدینة المنوره. بیروت: دار‌التراث.