نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه تاریخ دانشگاه الزهراء(س)

2 کارشناس ارشد تاریخ اسلام دانشگاه الزهراء(س)

چکیده

کتاب تاریخ فیروزشاهی تألیف ضیاءالدین مؤید‌الملک برنی، یکی از مهم‌ترین متون تاریخ‌نگاری در حوزه تاریخ مسلمانان در هند است. این اثر، افزون بر بررسی مسائل سیاسی سلاطین مسلمان دهلی تا عصر مؤلف، مسائل اجتماعی و اقتصادی جامعه را نیز در بردارد. بررسی مسائل اجتماعی و اقتصادی مردم از آنجا اهمیت می‌یابد که علاوه بر مهم بودن نقش آنان در مسیر تاریخ، مؤلفی درباری دست به چنین کاری زده باشد. این نوشتار می‌کوشد از خلال اشارات مستقیم و غیرمستقیم برنی به‌طور اکتشافی، به دیدگاه‌های اجتماعی وی دست یابد. در بررسی تأثیر بینش اجتماعی ضیاءالدین برنی بر تاریخ‌نگاری او فرض بر این است: بینش اجتماعی ضیاءالدین برنی سبب رویکرد جدی مؤلف به مسائل اجتماعی در جهت راهنمایی حکام و شاهان عصر برای اصلاح جامعه بوده است. در این مقاله ضمن آشنایی با زندگی‌نامه و موارد موردنظر مؤلف در باب مسائل اجتماعی و اقتصادی، به نظرات وی در باب عوامل مؤثر در تغییرات اجتماعی پی برده می‌شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Social Approach of Ziauddin Barani in Official Historiography

نویسندگان [English]

  • Shahla Bakhtiari 1
  • Akram Jozian 2

1 Associated Professor , Department of History, Alzahra University

2 MA Student, History of Islam, Alzahra University

چکیده [English]

In narrations of old history, official history has an important place, as it narrates the history of governments or their desires. There are various works with this approach; meanwhile people are given a place in some official historiographies. Ziauddin Barani is one of the historians who reports social problems alongside official history Delhi Sultanate.
This article, using descriptive analytic method on direct and indirect mentions, explores this hypothesis that Barani, besides writing the official history of Tughlaq dynasty has pictured the situation of citizenry. This way he has started a new type of historiography in which the focus is changing from government to people.
The results show that his work is inclined to social history an Barani has not neglected the role of people in government's strengths and weaknesses. He had serious notation to social problems to guide the governors to reform in society, and his cause and effect search in social and economic occurrences could be a sign of his analysis from effective factors in social changes.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Tarikh-e Firouzshahi
  • Ziauddin Barani
  • Social Knowledge
  • Delhi Sultanate
  • Official Historiography
-        ابراهیمی، رقیه. «اساسی­ترین مؤلفه­های اندیشه سیاسی ضیاءالدین برنی». فصلنامه مطالعات تاریخ اسلام. سال اول. شمار2. پاییز 1388.
-        ابن خلدون، عبدالرحمن (1375). مقدمه ابن خلدون، ترجمه محمد پروین گنابادی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
-        احمد، عزیز (1367). تاریخ تفکر اسلامی در هند. ترجمه نقی لطفی و محمد جعفر یاحقی. تهران: انتشارات کیهان با همکاری انتشارات علمی و فرهنگی.
-        استرآبادی، محمدقاسم هندوشاه (1387). تاریخ فرشته، تصحیح محمدرضا نصیری. تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
-        برنی، ضیاءالدین (1862 م). تاریخ فیروزشاهی (چاپ سنگی). تصحیح سید احمدخان صاحب مولوی. کلکته: بی‌نا.
-        بلک، آنتونی (1385). تاریخ اندیشه سیاسی اسلام از عصر پیامبر تا امروز. ترجمه محمد حسین وقار. تهران: انتشارات اطلاعات.
-        ثبوت، اکبر (1383). مدخل ضیاءالدین برنی. دانشنامه جهان اسلام. تهران.
-        حسنی، عبدالحی بن فخرالدین (1350). نزهه الخواطر و بهجه المسامع و النواظر. حیدرآباد الدکن: دائره المعارف العثمانیه.
-        دهلوی، جمال‌الدین عبدالحق (1132 ق). اخبار الاخیار فی اسرار الابرار. تهران: کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران. نسخه خطی 2403. بی‌نا.
-        دهلوی کشمیری، محمدصادق (1988م). کلمات الصادقین. تصحیح محمد سلیم اختر. لاهور اسلام‌آباد با همکاری انتشارات القریش.
-        روشه، گی (1366). تغییرات اجتماعی. ترجمه منصور وثوق. تهران: نشر نی.
-        راغب، محمد. «رویکردهای روایی ضیاءالدین برنی در تاریخ‌نگاری و مقایسه آن با شیوه تاریخ بیهقی»، نامه فرهنگستان ویژه شبه‌قاره هند
-        زرهانی، سیدحسین. «تداوم و نوآوری در اندیشه سیاسی ضیاءالدین برنی، و کتاب فتاوی جهانداری». فصلنامه مطالعات شبه‌قاره. دوره 7. شماره 24. پاییز 1394.
-        زرین‌کوب، عبدالحسین (1377). تاریخ در ترازو. تهران: امیرکبیر.
-        شیمل، آنه ماری (1373). ادبیات فارسی در هند. ترجمه یعقوب آژند. تهران: انتشارات امیرکبیر.
-        میرخورد، محمد بن مبارک (1302). سیرالاولیاء. اسلام‌آباد: مرکز تحقیقات فارسی ایران و پاکستان.
-        موحدی، محمدعلی. «سیاست‌نامه و فتاوی جهانداری». ویژه نامه فرهنگستان (شبه‌قاره). شماره اول، 1392.
-        نفیسی، سعید (1363)، تاریخ نظم و نثر در ایران و در زبان فارسی تا پایان قرن دهم هجری. تهران: انتشارات فروغی.
-        نوشاهی، سید عارف (1350). فهرست کتاب‌های فارسی چاپ سنگی و کمیاب کتابخانه گنج بخش. اسلام‌آباد: مرکز تحقیقات فارسی ایران و پاکستان.
-        Barany, syed Hassan (January 1938), ziauddin barany, vol.12, Islamic culture.Habib, Mohammad. Life and thought of Ziau-ddin Barani  Medieval India Quarterly, vol. 3 (1-2) 1957.
-        . Life and thought of Ziauddin Barani. Habib, Mohammad Medieval India Quarterly, vol. 3 (3-4), 1958.
-        . Habib, Mohammad; Khan, Afsar Umar Salim, The Political Theory of the Delhi Sultanate:(including a Translation of Ziauddin Barani's Fatawa-i Jahandari, Circa, 1358-9 AD). Allahabad: Kitab Mahal, 1961.