نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

• علی رضاییان ¹
• قاسم سالاری ²

¹ استادیار گروه تاریخ دانشگاه یاسوج

² استاد یار گروه ادبیات فارسی دانشگاه یاسوج

چکیده

عهدنامه و سوگندنامه گونه‌ای از منشات رسمی باقی‌مانده از قرن پنجم و ششم هجری قمری است. با بررسی منشات و متون تاریخی این عهد می‌توان عهدنامه ها را به دو دسته اصلی تقسیم کرد: اول عهدنامه‌هایی که خلفا، سلاطین و افراد بلندمرتبه برای تضمین امنیت به حاکمین و تابعین و افراد زیردست اعطا می کردند. این دسته از عهدنامه ها بیشتر به "امان نامه" شباهت داشته و به منظور تضمین امنیت فرد تابع صادر می شده است.
دسته ی دوم از عهدنامه‌ها، اسنادی بوده که حکام و امرا و افراد زیر دست برای تضمین وفاداری و عمل به تعهدات،به فرد بالادست می‌دادند. تعدادی از این دسته عهدنامه ها در مجموعه منشات قرن پنجم و ششم هجری قمری باقیمانده و به دست ما رسیده است. از آنجا که در برخی از موارد عهدنامه‌های یاد شده را دیوانیان در دستگاه قدرت بالادست نوشته ، برای تائید به نزد حاکم دست نشانده می‌فرستادند، این گونه از عهدنامه‌ها در تبیین و شناخت روابط سلاطین و حکام تابعه اهمیت خاصی می‌یابد. چرا که توقعات و انتظارات حکومت مرکزی را از حکام و امرای تابع ،از دیدگاهی متفاوت به رشته تحریر می کشد. این عهدنامه‌ ها همراه با مشابهت های ساختاری که دارند در پژوهش های تاریخی می تواند مورد استفاده قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

• عهدنامه
• سوگندنامه
• منشات
• امان نامه

عنوان مقاله [English]

Importance of Contracts and Oath Treaties of 10th and 11th Centuries in Analyzing Relations between Central State and Dominions

نویسندگان [English]

• Ali Rezaeyan ¹
• Ghasem Salari ²

¹ Assistant Professor, Department of History, Yasuj University

² Assistant Professor, Department of Literature, Yasuj Uninersity

چکیده [English]

Treaty or Pledge is one of the official epistolary writings of the 10th and 11th centuries which are extant today. With analysis of the epistolary writings and historical texts of the aforementioned centuries, we can divide them in to two major categories: first category was the treaties which were bestowed by caliphs, potentates, and prominent individuals to governors, minions, and lower ranking officials as an assurance of their security. This class of treaties was mostly similar to the letter of immunity and it was issued for the sake of providing an oath of protection for the protégé. The second category of treaties was the deeds which were given by governors, minions, and lower ranking officials to their superiors as an assurance of loyalty and dedication.
A number of these treaties in the collection of epistolary notes of the 10th and 11th centuries have remained and passed into our hands. Since in some instances the aforementioned treaties were written by the courts of justice of high ranking rulers and were sent to their protégé, these treaties have been specially significant in explaining the relations between potentates and their protégés, for they elucidate, from a different perspective, the anticipations and expectations of the central government from its governors and minions.

کلیدواژه‌ها [English]

• Treaty
• Pledge
• Epistolary notes
• Indemnity