نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه تاریخ دانشگاه الزهرا

2 کارشناس ارشد تاریخ ایران اسلامی دانشگاه الزهراء(س)

چکیده

تاریخ ازجمله عرصه‌هایی است که به‌دلیل جذابیت و شکل روایت‌گونه خود، ازطرف پر‌مخاطب‌‌ترین وتأثیرگذارترین رسانه، یعنی سینما و تلویزیون، برای داستان‌پردازی و جذب مخاطب استفاده می‌شود. این گستردگی مخاطب، تعاملی دوسویه را میان تاریخ و رسانه، درجهت ارائه صحیح تاریخ به مردم ایجاد می‌نماید. شیوه این تعامل دارای اهمیت و برای کارشناس تاریخ مهم است که همراه با صداقت و وفاداری فیلم‌ساز به متن تاریخ باشد.
دغدغه اصلی این پژوهش میزان وفاداری کارگردانان دو سریال درچشم باد و عمارت فرنگی (دو سریال دهه 80 شمسی) به متن تاریخ در بازنمایی شخصیت‌های دوران رضاشاه، می‌باشد. این پژوهش با روشی تطبیقی – تحلیلی به بررسی و اعتبارسنجی این دو سریال پرداخته تا نشان دهد که اطلاعات تاریخی ارائه شده در این دو سریال در مورد شخصیت‌های تاریخی از لحاظ چهره‌پردازی، گفتار و کنش آن‌ها در فضای تاریخی مورد نظر تا چه حد با منابع تاریخی انطباق دارد. یافته های پژوهش حاکی از این است که  فیلم‌سازان در تصویر‌گری گوشه‌هایی از تاریخ این دوره و بازنمایی شخصیت‌های آن گاه به متن تاریخ وفادار بوده و گاه راه اغراق، زیاده‌گویی و یا کم‌گویی را پیموده‌اند و شخصیت‌های تاریخی را به‌منظور جذب مخاطب تنزل و یا تقدس بخشیده‌اند.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Historical Validation of DAR CHASHM-E BAAD (In the Winds' Eye) and EMARAT-E FARANGI, Two Iranian TV Series (Reza Shah Era)

نویسندگان [English]

  • Simin Fasihi 1
  • Sara Paknezhad 2

1 Assistant Professor, Department of History, Alzahra University

2 MA in History of Iran, Alzahra University

چکیده [English]

The science of history due to its attraction and narrative nature has been taken into consideration by the most popular and influential media, the Movies and TV broadcast, with the purpose of making stories and attracting audiences. This vast in audiences has been created a mutual cooperation between the history and the media to render the true history to people. The way of happening on this cooperation is important and for the historian, honesty and loyalty of film makers to the true history, is necessary.
The most challenging issue of current research is the extent of loyalty of 1991s and 2001s film makers in representation the era of Reza Shah the same as the true history without any censorship.
The present study examined the comparative analysis to validate the two series to show that the historical information presented in these two series about historical figures in terms of behavior and actions in the desired historical setting is in compliance with historical source.
The finding suggest that filmmakers in illustration of the history in this period and the representation of its characters have been faithful. sometimes we are faced with exaggeration or reticence and in order to attract more audience some figures are glorified and some are devalued.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Validation
  • Reza Shah
  • Historical Film
  • Dar Chashm-e Bad
  • Emarat-e Farangi
-        احمدزاده، علیرضا (1388). فرهنگ واژگان سینمایی. تهران: افراز.
-        بهار، محمدتقی (1363). تاریخ مختصر احزاب سیاسی ایران. ج2. تهران: امیرکبیر.
-        بهبودی، سلیمان (1386/2007). رضاشاه: خاطرات سلیمان بهبودی، شمس پهلوی، علی ایزدی. لوس‌انجلس: شرکت کتاب.
-        بهنود، مسعود (1374). از سیدضیاء تا بختیار: دولت‌های ایران از اسفند 1299 تا بهمن 1357. تهران: جاویدان.
-        بی‌نام (1355). نطق‌ها و مکتوبات و یادداشت‌هایی پیرامون زندگی مجاهد شهید سیدحسن مدرس. تهران: ابوذر.
-        ترکمان، محمد (1374). مدرس در پنج دوره تنقیه مجلس شورای ملی. ج2. تهران: مؤسسه پژوهش و مطالعات فرهنگی.
-        دولت‌آبادی، یحیی (1361). حیات یحیی. ج4. تهران: فردوسی.
-        دوایی، پرویز (1371). فرهنگ واژه‌های سینمایی (شامل اصطلاحات فنی، هنر، سبک‌ها، مکاتب و انواع فیلم). تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
-        دیک، برنارد اف. (1391). آناتومی فیلم. ترجمه‌ی حمیدرضا احمدی‌لاری. تهران: ساقی.
-        زندگی طوفانی: خاطرات سیدحسن تقی‌زاده (1368). به کوشش ایرج افشار. تهران: محمدعلی علمی.
-        سیدمحمدی، سیدمرتضی. (1378). فرهنگ کارگردان‌های سینمای ایران 1377-1309. تهران: سیمرو.
-        سیگر، لیندا (1380). خلق شخصیت‌های ماندگار: راهنمای شخصیت‌پردازی در سینما، تلویزیون و ادبیات داستانی. ترجمه‌ی عباس اکبری. تهران: سروش.
-        عاقلی، باقر (1372). تیمورتاش در صحنه سیاست ایران. تهران: جاویدان.
-        عاقلی، باقر (1380). شرح حال رجال سیاسی و نظامی معاصر ایران. ج1. تهران: نشر گفتار با همکاری نشر علم.
-        عاقلی، باقر (1380). شرح حال رجال سیاسی و نظامی معاصر ایران. ج2. تهران: نشر گفتار با همکاری نشر علم.
-        عامری، هوشنگ (1388). از رضاشاه تا محمدرضا پهلوی: مشاهدات و خاطرات میرزا جواد خان عامری (معین‌الممالک). مقدمه و مؤخره‌ی باقر عاقلی. تهران: کتاب پارسه.
-        فخرایی، ابراهیم (1348). سردار جنگل. تهران: جاویدان.
-        فردوست، حسین (1370). ظهور و سقوط سلطنت پهلوی: خاطرات ارتشبد سابق حسین فردوست. ج1. تهران: اطلاعات.
-        فیلیپس، ویلیام اچ. (1388). پیش‌درآمدی بر فیلم. ترجمه‌ی فتاح محمدی. تهران: بنیاد سینمایی فارابی.
-        قوامی لاهیجی، شیلا و پرویز مقدم (1392). فرهنگ واژه‌ها و اصطلاحات فیلم و سینما. تهران: فرهنگ و سینما.
-        کرونین، استفانی (1382). شکل‌گیری ایران نوین: دولت و جامعه در دوران رضاشاه. ترجمه‌ی مرتضی ثاقب‌فر. تهران: جامی.
-        کینگزبرگ‌، آیرا (1379). فرهنگ کامل فیلم. ترجمه‌ی رحیم قاسمیان. تهران: سازمان تبلیغات اسلامی. حوزه هنری.
-        لوته، یاکوب (1386). مقدمه‌ای بر روایت در ادبیات و سینما. ترجمه‌ی امید نیک‌فرجام. تهران: مینوی‌خرد.
-        مکی، حسین (1358). تاریخ بیست ساله ایران. ج1. تهران: امیرکبیر.
-        _____ (1359). تاریخ بیست ساله ایران. ج2. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
-        _____ (1361). تاریخ بیست ساله ایران. ج4. تهران: ناشر.
-        _____ (1362). تاریخ بیست ساله ایران. ج5. تهران: ناشر.
-        _____ (1362). تاریخ بیست ساله ایران. ج6. تهران: ناشر.
-        _____ (1363). تاریخ بیست ساله ایران. ج7. تهران: انتشارات علمی، انتشارات ایران.
-        _____ (1364). تاریخ بیست ساله ایران. ج8. تهران: انتشارات علمی، انتشارات ایران.
-        هدایت، مهدیقلی. (1361). خاطرات و خطرات: توشه‌ای از تاریخ شش پادشاه و گوشه‌ای از دوره زندگی من. تهران: زوار.
-        هیل، جان و پاملا چورچ گیبسون (1388). رویکردهای انتقادی در مطالعات فیلم. ترجمه‌ی علی عامری‌مهابادی. تهران: سوره مهر.
-        هیوارد، سوزان (1381). مفاهیم کلیدی در مطالعات سینمایی. زنجان: هزاره سوم.
-      R osenstone,  Robert A (1995). “The Historical Film as Real History“. Film Historia. Vol. V. No1.
-      Guber, Helmut. (2001). “WORKERS AND FILM: AS SUBJECT AND AUDIENCE InternationalLabor and  Working-C l ass History. No. 59. (spring 2001).
-      Munslow, Alun. “Film and History: Robert A.Rosenstone and History on Film/Film on History“. (2007). Rethinking History. Vol. 11. No. 4. (December 2007).