نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه تاریخ پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی،تهران. ایران

2 دانشجوی کارشناسی ارشد تاریخ انقلاب اسلامی، پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی، تهران، ایران

چکیده

مسئله پژوهش حاضر شناخت وضعیت مطالبات زنان تهران و دغدغه‌های آنان با تحلیل عرایض آنان در بازة زمانی1320 تا 1332ش است. همچنین درصدد شناخت واکنش زنان تهران نسبت به اتفاقات سیاسی و پاسخگویی به این پرسش است که آیا زنان به جز مسائل خانوادگی و اقتصادی، دغدغة مسائل سیاسی را نیز داشتند؟ این پژوهش با اتکا بر اسناد عرایض مجلس شورای ملی طی دورة سیزدهم تا هفدهم (1320-1332 ش) و شیوة تنظیم مقالة توصیفی ـتحلیلی است. همچنین از منابع کتابخانه‌ای نیز استفاده ‌شده است. بررسی اسناد عرایض نشان می‌دهد که زنان تحصیل‌کرده و فعال جامعه در این مقطع زمانی خواستار حقوق شهروندی ازجمله حق آزادی، برابری و حق رأی بودند، اما زنان خانه‌دار و بی‌سواد در عرایض خود پیگیرِ مطالبات فردی ازجمله دفاع از حقوق فردی و خانوادگی، منازعات ملکی و مالی شدند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analysis of the Demands of Tehran Women in the Second Pahlavi Period (1941-1953) based on the Petitions to the National Assembly

نویسندگان [English]

  • Seyyed Mahmood Sadat 1
  • Farzaneh Ameri 2

1 Assistant Professor of History Department of Imam Khomeini and Islamic Revolution, Tehran. Iran

2 Graduate student of Islamic Revolution history, Imam Khomeini and Islamic Revolution Research Center, Tehran, Iran

چکیده [English]

The problem of this research is to recognize the status of women's demands in Tehran and their concerns by analyzing their opinions during the period from 1941 to 1953.It also recognizes Tehran's women's reaction to political events and answers to the question of whether women were concerned about political issues other than family and economic issues. This research is a descriptive-analytical method based on documents issued by the National Assembly during the thirteenth and seventeenth (1941-1953), as well as the use of library resources. Investigating pleading documents shows that educated and active women at this time demanded the rights of citizens, including the right to liberty, equality and the right to vote, but housewives and illiterate women, in their submissions, followed suit individually, including defending individual and family rights, civil and financial conflicts They were.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Petitions
  • Women
  • National Assembly
  • Mohammad reza Shah
  • Political open space
اسناد
مرکز اسناد و کتابخانه مجلس شورای اسلامی (کمام)، عرایض زنان دوره‌های 13، 14، 15، 16 و 17 مجلس شورای ملی.
 کتاب‌های‌ فارسی
آدمیت، فریدون. (1355). ایدئولوژی نهضت مشروطیت ایران. (ج 1). تهران: انتشارات پیام.
ازغندی، علیرضا. (1383). تاریخ تحولات سیاسی و اجتماعی ایران (1320-1357). (چ 2). تهران: سمت.
انوری، حسن. (1381). فرهنگ بزرگ سخن. ج 5. تهران: نشر سخن.
ترکچی، فاطمه و ططری، علی.(1390). اسناد بانوان در دوره مشروطیت (دوره دوم و سوم مجلس شورای ملی). تهران: انتشارات کتابخانه موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی.
دهخدا، علی‌اکبر. (1377). لغتنامه دهخدا. (ج 10). تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
زیباکلام، صادق. (1383). تحولات سیاسی و اجتماعی ایران 1320-1322. (چ 1). تهران: سمت.
سفری، محمدعلی. (1371). قلم و سیاست (از استعفای رضاشاه تا سقوط مصدق). جلد اول. (چ 1). تهران: نامک.
شجیعی، زهرا. (1344). نمایندگان مجلس شورای ملی در بیست و یک دورۀ قانونگذاری. (چ 1). تهران: انتشارات موسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی.
عمید، حسن. (1363). فرهنگ عمید. (چ 1). تهران: امیرکبیر.
فهرست مباحث مطرح شده دربارۀ زنان در 24 دورۀ مجلس شورای ملی. (1374). (چ1). تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
قائم مقامی، جهانگیر. (1394). مقدمۀ بر شناخت اسناد تاریخی. تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
مجموعه قوانین موضوعه و مسائل مصوبه دوره چهاردهم قانونگذاری. (1326). تهران: چاپخانه مجلس.
مجموعه قوانین موضوعه و مسائل مصوبه دوره پانزدهم قانونگذاری. (1329). تهران: چاپخانه مجلس.
مجموعه قوانین موضوعه و مسائل مصوبه دوره هفدهم قانونگذاری. (1338). تهران: چاپخانه مجلس.
محمدی، محمدحسین. (1393). اسناد قم در دوره پهلوی اول (مجلس ششم تا دوازدهم ملی). (چ 1). تهران: کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی.
مجد، محمدقلی. (1395). پل پیروزی، سرزمین قحطی. (علی فتحعلی‌آشتیانی، مترجم). (چ 1). تهران: موسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی.
مشروح مذاکرات مجلس دوره چهاردهم قانونگذاری. (1322). تهران: روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران.
مقصودی، مجتبی. (1380). تحولات سیاسی اجتماعی ایران 1320-1357. (چ 1). تهران: روزنه.
معین، محمد. (1343). فرهنگ فارسی. (ج 2). تهران: امیرکبیر.
معین، محمد. (1347). فرهنگ فارسی. (ج 4). تهران: امیرکبیر.
 مقالات
شوهانی، سیاوش. (1389). «عرایض، رهیافتی به تاریخ فرودستان». فصلنامه گنجینه اسناد. دوره بیستم. شماره 79. صص 42-78.
شیرین‌کام، فریدون. (1393). «کالبدشکافی کمیسیون عرایض در جامعه ایران».اسناد بهارستان. شماره 12. صص 129-142.
صالح‌نژاد، نرگس. (1391). «بررسی و معرفی نسخه خطی خلاصه عرایض متظلمین ولایات به دیوان تظلمات مورخ 1304ق». پیام بهارستان. دوره دوم. شماره 18. صص 337-344.
ططری، علی. (1388). «بررسی جایگاه عریضه در پژوهش‌های اسناد».پیام بهارستان. دوره دوم. شماره 4. صص 465-476.
فصیحی، سیمین. (1389). «حقوق شهروندی در عریضه‌های زنان مشروطه». تاریخ ایران. شماره 5/66. صص 147-165.
محمدی، محمدحسین. (1390). «بررسی و تحلیل نحوه نگرش و مطالبات مردمی از مجلس شورای ملی در دوره پهلوی اول». اسناد بهارستان. صص 341-362.
روزنامه
روزنامۀ کیهان، شماره 2922، 19 دی 1331، ص 5.