نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری تاریخ دانشگاه اصفهان

2 استاد گروه تاریخ دانشگاه اصفهان

چکیده

ز منظر تاریخِ اکنون ، این پیش فرض که متون تاریخی را صرفا ذهنیت پدیدآورنده ی آنها سمت و سو می دهد ،ناپذیرفتنی است زیرا میان متن موجود و ساختارها و فرآیند های سیاسی و مذهبی رابطه ای وجود دارد . بنابراین هر متن تاریخی را می توان با طرح این مساله پیش رو نهاد که دغدغه های سیاسی ، اجتماعی و مذهبی ِ نویسنده به برجستگی چه اشخاصی منجر شده و این نامها با چه نوع هویتی ، ذیل چه رابطه هایی با چه سنخ داوری هایی و با بهره گیری از کدام واژه ها و در چه نوع پیکربندی هایی سامان یافته است ؟در این بررسی با اتکاء به این مبانی نظری شیوه ی بازیابی بغوی درترجمه ی خلفای راشدین را در معجم الصحابه مورد تحلیل قرار می دهیم زیرا بازنمایی روایات معجم الصحابه نشان می دهد که اگر چه روایات آن انعکاسی از همان روایات قرن اول تا سوم هجری است اما گزینش و چینش و چگونگی استعمال واژگان آن در راستای طرد یا برجسته سازی برخی از اصحاب رسول خدا شکل گرفته است تا به فرآیند سیاسی مذهبی زمانه پاسخ قاطعی دهد و یا در جهت تایید این فرآیند ها و ایدئولوژی ها حرکت نماید.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Review of Narrations by Mo’jam al-Sahāba about the al-K̲h̲ulafāʾ al-Rās̲h̲idūn, Based on Critical Discourse Analysis Model of Fairclough

نویسندگان [English]

  • Zohreh Bagherian 1
  • MohammadAli Chelongar 2
  • Asghar Montazer Al-Ghaem 2

1 PhD Student of History of Isfahan University

2 Professor, Department of History, University of Isfahan

چکیده [English]

From the point of view of history of today, the presumption that historic texts are merely the author's mentality is inescapable because there is a relationship between the existing text and the structures and processes of political and religious affairs. Therefore, any historical text can be traced back to the problem of which the political, social, and religious concerns of the writer have led to the prominence of the individuals and the names of which types, what kind of relationships, what kind of judgments and with interest in which of the words and the types of configurations have been organized? In this study, based on these theoretical bases, we analyze the method of restoring Baghavi in the translation of the Rashidun Caliphs in Mo’jam al-Sahāba, because the representation of the narrations of Mo’jam al-Sahābashows that Although its narrations are a reflection of the same narrations of the first to the third centuries of the Hijra, but the selection and arrangement of the use of the words, is designed to excuse or highlight some of the Companions of the Prophet of God to resolve the religious political process of the time or to move towards the approval of these processes and ideologies.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Mo’jam al-Sahāba
  • Baghavi
  • Rashidun Caliphs
  • Critical Discourse on Falcons
  • Study of Companions
کتاب‌شناخت
- ابن‌ابی‌الحدید، عبدالحمیدبن‌هبة‌الله (1404) شرح نهج‌البلاغه، محقق و مصحح محمد ابوالفضل ابراهیم،‏ قم: مکتبه آیت‎الله المرعشی النجفی.
- ابن‌جوزی ( 1401) تذکرةالخواص، بیروت، لبنان: مؤسسۀ اهل البیت. 
ـــــــــــ (1393) مناقب احمدبن‌حنبل، بیروت: دارالافاق الجدیده. 
- ابوفراء حنبلی، محمد‌بن‌حسین‌بن‌محمد (1420)، الاحکام السلطانیه، بیروت: دارالفکر. 
- ابوریه، محمد( 1389) اضواء علی السنة المحمدیه، قم: انصاریان. 
- احمدبن‌حنبل (بی‌تا) مسند احمدبن‌حنبل، بیروت: دارالصادر.
- انوشه، حسن و دیگران (1331) فرهنگ‌نامۀ ادب فارسی؛( اصطلاحات، مضامین و موضوعات ادبی)، تهران : سازمان چاپ و انتشارات. 
- آقاگل‌زاده، فردوس (1390) تحلیل گفتمان انتقادی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی. 
- آقاگل‌زاده، فردوس و غیاثیان (1386) «رویکردهای غالب در تحلیل گفتمان‌های انتقادی»، مجلۀ زبان‌شناسی، سال3، شمارۀ 1. 
- بخاری، محمدبن‌اسماعیل (1422) صحیح بخاری، تحقیق زهیربن‌ناصرالناصر، دارطوق النجاه. 
- بغوی، ابوالقاسم (1412) معجم‌الصحابه، تصحیح: محمدبن‌الامین‌بن‌محمد محمود احمد الاجکنی،کویت: مکتبه دارالبیان. 
- بغوی، ابوالقاسم (1407) جزء البغوی، الاحساء، مکتبه ابن‌جوزی.
- بهرام‌پور، شعبان علی (1379) درآمدی بر تحلیل گفتمان، به اهتمام محمدرضا تاجیک، تهران: انتشارات فرهنگ گفتمان.
- التمیمی الاصفهانی، اسماعیل‌بن‌فضل (1409) دلائل النبوه، تحقیق محمد الحوار، الریاض: دارالطیبه. 
- جابری، محمد عابد جابری (1384) عقل سیاسی در اسلام، ترجمۀ عبدالرضا سواری، تهران: گام نو.
جعفریان، رسول (1385) تاریخ خلفا، چاپ 5، قم: دلیل ما.
- خنجی، روزبهان (1362) سلوک الملوک، تصحیح: محمدعلی موحد تهران خوارزمی، تهران: خوارزمی.
- سلطانی، علی‌اصغر (1384) قدرت، گفتمان، زبان، تهران: نشر نی. 
- صالحی شامی، محمدبن‌یوسف (1414) سبل الهدی و الرشاد فی سیرةالخیر العباد، ترجمۀ عادل احمد عبدالموجود و علی‌محمد معوضی، بیروت: دارالکتاب العلمیه 
- محمد جعفری، سیدحسین (1380) تشیع در مسیر تاریخ، ترجمۀ سیدمحمد تقی آیت‌اللهی، چاپ 10، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی. 
- مسعودی، ابوالحسن علی‌بن‌الحسین (1364) التنبیه و الاشراف، تحقیق عبدالله اسماعیل الصاوی، القاهره، دارالصاوی.
- میثمی، جولی اسکات (1391) تاریخ نگاری فارسی، ترجمۀ محمد دهقانی،تهران: نشر ماهی. 
- میلز، سارا (1382)، گفتمان ترجمۀ فتاح محمدی، تهران: هزارۀ سوم
- یارمحمدی، لطف‌الله (1385) ارتباطات ازمنظر گفتمان‌شناسی انتقادی، تهران: هرمس
- یورگنسن، ماریان و لوئیز فیلیپس (1389) نظریه و روش در تحلیل گفتمان، ترجمۀ هادی جلیلی، تهران: نشر نی
 
- Fairclough, Norman . (1989). Language and power. London. Longman
_________ . (1992).Discourse and social change. Polity: London 
- Richardson, John E. (2007). Analyzing Newspapers: An Approach from Critical Discourse Analysis. Palgrave Publishing: New Y