نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترا گروه تاریخ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی. دانشگاه خوارزمی.تهران.ایران

2 دانشیار گروه تاریخ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه خوارزمی، ایران، تهران

3 استاد گروه تاریخ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه خوارزمی، ایران، تهران

4 استاد گروه روان شناسی بالینی، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه خوارزمی، ایران، تهران

چکیده

روان‌شناسی به‌عنوان دانشی که دربارۀ رفتار انسان‌ بحث می‌کند، می‌تواند چشم‌اندازهای جدیدی در جهت بازخوانی گذشته برای پژوهشگران تاریخ ایجاد ‌کند. هیچ دانشی به‌تنهایی قادر به شناخت تمامی جوانب حیات بشری نیست. با ارتباط تاریخ و روان‌شناسی دو رویکرد بین رشته‌ای «روان‌شناسی تاریخی»[1] و «تاریخ روان‌شناختی»[2] یا «تاریخ روان»[3] شکل ‌گرفت. در «تاریخ روان‌شناختی» تاریخ‌نگاران سعی می‌کنند نظریه‌ها و روش‌های روان‌شناسانه را در تحلیل پدیده‌های تاریخی به کار بگیرند، همان‌گونه که در «روان‌شناسی تاریخی» روان‌شناسان از رهیافت‌های تاریخی در جهت تبیین رفتار انسان سود می‌جویند. تعامل بین تبیین‌های روان‌شناختی و زیست‌شناسی و پیشرفت در علوم اعصاب، زمینه را برای ارائۀ رویکردی جدید در تاریخ به نام «تاریخ عصب»[4] به وجود آورد که با تأکید بر نظریۀ فرگشت، مغز را به‌عنوان کانون روایت تاریخ معرفی می‌کند. نویسنده با توصیفی فرایندی از روند تاریخیِ ارتباطِ تاریخ و روان‌شناسی، سعی در معرفی نگرشی نو در تبیین رفتار آدمی و تحلیل وقایع تاریخی دارد؛ البته با تأکید بر «تاریخ روان‌شناختی» و اهمیت استفاده از دانش روان‌شناسی‌ ‌و دانش مرتبط با آن یعنی زیست‌شناسی‌. این روش در ایران کمتر شناخته شده‌ است. شکل‌گیری جریان تکامل غیر از ساختارهای جسمانی در رابطه با رفتار آدمی نیز درخورِ طرح است. تن و روان انسان هر دو در یک فرایند تاریخی شکل گرفته‌اند.
 
[1]. Historical psychology.
[2]. Psychological history
[3]. Psychohistory.
[4]. Neurohistory

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

From historical psychology to psychological history

نویسندگان [English]

  • Zahra Ghadiyani Nejad Razaki 1
  • Foad Pourarian 2
  • Hossein Moftakhari 3
  • Alireza Moradi 4

1 Ph.D. candidate in history of Islamic Iran, Department of History, Kharazmi University, Tehran Iran

2 Associate Professor, Department of History, Kharazmi University, Tehran. Iran

3 Professor, Department of History, Kharazmi University, Tehran.Iran

4 Professor, Department of Psychology, Kharazmi University, Tehran. Iran

چکیده [English]

Psychology as a discipline concerned with human behavior can provide history researchers with new perspectives to reread the past. No knowledge is capable of recognizing all aspects of human life by itself.
Two interdisciplinary approaches, namely historical psychology and psychological history, or psychohistory, were developed through the connection of history and psychology. In psychological history, historians endeavor to apply psychological theories and methods to analyze historical phenomena in the same way that psychologists benefit from historical approaches to explain human behavior in historical psychology. The interaction between psychological and biological explanations and the advances in neurosciences, paved the way for presenting a new approach in history, i.e., neurohistory, which introduced the brain as the focus of history narration by foregrounding the evolution theory.
By describing the historical process of the history-psychology association, emphasizing psychological history, and accentuating the application of psychology and its pertained knowledge, i.e., biology, the author attempts to introduce a new attitude toward explaining human behavior and analyzing historical events rarely known in Iran. It is possible to set forth the evolution development in relation to human behavior besides physical structures. Both the human body and psyche have been developed in a single historical process.        

کلیدواژه‌ها [English]

  • Historical psychology
  • Psychological history
  • Psychohistory
  • Neurohistory
آقاجری، هاشم (1392) «روان‌شناسی‌تاریخی و تاریخ روان‌شناسی ‌با تکیه بر نظریۀ فرهنگی‌تاریخی لوویگوتسکی»، مجموعه مقالات همایش تاریخ و همکاری میان‌رشته‌ای، به‌کوشش داریوش رحمانیان، تهران: پژوهشکدۀ تاریخ اسلام، صص44-15.
باس، دیوید(1394) روان‌شناسی‌ تکاملی؛ دانشی نوین در کاوش ذهن، ترجمۀ آرش حسینیان، تهران: مثلث.
بنی‌جمال، احمد(1389) «درآمدی بر روان‌شناسی ‌سیاسی رهبران»، فصلنامۀ تخصصی علوم‌انسانی، شمارۀ8،صص 73-59.
توبی، جان؛ کاسمیدز، لدا (1396) روان‌شناسی ‌تکاملی، ترجمۀ جواد حاتمی و هاشم صادقیه، چاپ2، تهران: بینش نوف.
دوس، فرانسوا(1396) تاریخ تکه‌تکه؛ از آنال تا «تاریخ جدید»، ترجمۀ عبدالله ناصری طاهری و سمیه سادات طباطبایی، تهران: سمت.
دیلتای، ویلهم(1392) به فهم درآوردن جهان انسانی، ترجمۀ منوچهر صانعی دره‌بیدی، تهران: ققنوس.
دیلتای، ویلهم(1394) تشکل جهان تاریخی در علوم‌انسانی، ترجمۀ منوچهرصانعی‌دره‌بیدی، چاپ2، تهران: ققنوس.
شهابی، روح‌الله؛ احمدزاده، محمدامیر (1395) «درآمدی بر چالش‌ها و راه‌کارهای بهره‌گیری از یافته‌های روان‌شناختی در تحلیل تاریخی»، دو فصلنامۀ تاریخ‌نگری و تاریخ‌نگاری دانشگاه الزهرا(س)، سال26، شمارۀ17، پیاپی102، صص116-91.
فروم، اریش (1357) جامعۀ سالم، ترجمۀ اکبر تبریزی، تهران: انتشارات کتابخانۀ بهجت.
کارترایت، جان(1394) تکامل و رفتار انسان، ترجمۀ بهزاد سروری خراشاد، مشهد: جهاد دانشگاهی.
لیتونتیف، آلکسی(1376) «نظریۀ ویگوتسکی؛ دیروز،امروز و فردا»، ترجمۀ بهروز عزب‌دفتری، جغرافیا و برنامه‌ریزی، شمارۀ5، صص133-118.
مجتهدی، حسین(1392) «بررسی میان‌رشته‌ای تعامل دانش تاریخ و روان‌کاوی»، مجموعه مقالات همایش تاریخ و همکاری میان‌رشته‌ای، تهران: پژوهشکدۀ تاریخ اسلام، صص399-381.
مناف‌زاده، علیرضا(1369) «ذهنیت و تاریخ»، ایراننامه، شمارۀ 32، صص 588-567.
هراری، یووال نوح(1396) انسان خردمند تاریخ مختصر نوع بشر، ترجمۀ نیک گرگین، تهران: فرهنگ نشر نو.
هیوز، هنری استیوارت(1378) هجرت اندیشۀ سیاسی، ترجمۀ عزت‌الله فولادوند، تهران: طرح نو.
هیوز، هنری استیوارت(1392) راه فروبسته؛ اندیشۀ اجتماعی در فرانسه در سال‌های درماندگی از1930تا1960، ترجمۀ عزت‌الله فولادوند، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
Barzun, Jacques (1972) History:The Muse and Her Doctors,The American Historical Review, Volume 77, Issue 1, February 1972, Pages 36–64.
Burman, J. T. (2012). History from within? Contextualizing the new neurohistory and seeking its methods. History of Psychology, 15(1),84–99.
Costall, Alan and Connelly, James (2000).’A.R.G Collingwood and the Idea of an historical psychology’,Theory &Psychology.volum 10(2),pages 147-170.
Kohut, Thomas(1986). Psychohistory as History, The American Historical Review, Vol. 91, No. 2, pp. 336-354
langer,William(1958).The Next Assignment, The American Historical Review, Vol. 63, No. 2 , pp. 283-304.
Munsterberg,Hugo(1898). ‘Psychology and History’,President's Address, American Psychological Association, New York Meeting.First published in Psychological Review, 6, 1-31.
Ramachandran,Vilayanur.(2000)."Mirror neurons and imitation learning as the driving force behind "the great leap forward" in human evolution" .http://www.edge.org/3rd_culture/
Runyan,W.M(1988).Psychology and historical Interpretation.New York: Oxford University Press.
Shepherd,Michael(1978).Clio and Psyche:the lessons of psychohistory, Journal ofthe Royal Society ofMedicine Volume 71,pages 406-412.
Vaughn-Blount, Rutherford, Baker& Johnson (2009) ”History’s Mysteries Demystified:Becoming a Psychologist–Historian,The American Journal of Psychology, Spring 2009, Vol. 122, No. 1 pp. 117–129.
Pizarroso, Noemí(2013). MIND’S HISTORICITY: Its Hidden History, History of Psychology, Vol. 16, No. 1, 72–90
https://www .OxfordLearner’sDictionarie.com
 
 
List of sources with English handwriting
Āḡāǰarī, Hāšem. )1392(. “Historical Psychology and Psychological History with a Focus on Lev Vygotsky’s Cultural-Historical Theory.” Pp. 15-44 in Collected Papers of the Seminar on History and Interdisciplinary Collaborations, edited by Dārīūš Raḥmānīyān. Tehrān: Research Center for Islamic History.
Banī ǰamālī, Aḥmad. (1389). “Introduction to Political Psychology of Leaders.” Specialized Quarterly of Humanities. No. 8. Pp. 59-73.
Barzun,Jacques(1972).History:The Muse and Her Doctors,The American Historical Review, Volume 77, Issue 1, February 1972, Pages 36–64.
Burman, J. T. (2012). History from within? Contextualizing the new neurohistory and seeking its methods. History of Psychology, 15(1),84–99.
Buss, David M.)2015(. Evolutionary Psychology: The New Science of the Mind. Translated by Āraš Ḥoseīnīyān. Tehrān: Moṯallaṯ.
Cartwright, John. (2015). Evolution and Human Behavior. Translated by Behzād Sarvarī ḵorašād. Mashhad: ǰahād-e Dānešgaḥī press.
Costall,Alan and Connelly,James(2000).’A.R.G Collingwood and the Idea of an historical psychology’,Theory &Psychology.volum 10(2),pages 147-170.
Dilthey, Wilhelm. (1394). Understanding the human world. Translated by Manoūčehr Ṣāne’ī Darreh Bīdī. First edition. Tehrān: Qoqnoūs Press.
Dilthey, Wilhelm. (1395). The formation of the historical world in the human sciences. Translated by Manoūčehr Ṣāne’ī Darreh Bīdī. First edition. Tehrān: Qoqnoūs Press.
Dosse, Francois. (1396). L’histoire en miettes: Des Annales a la ‘nouvelle histoire.’ Translated by ʻAbdollāh Nāṣerī Ṭāherī & Somayeh Sādāt Ṭabātabāʼī. Tehrān: Samt Press.
English Source
Fromm, Erich. (1357). The Sane Society. Translated by Akbar Tabrīzī. First edition. Tehrān: The Behǰat Library Press.
Harari, Yuval Noah. (2017). Sapiens: A Brief History of Humankind. Translated by Nick Gorgin. Tehrān: Farhang-e Našr-e No Press.
Hughes, Henry Stuart. (1999). The Sea change: The Migration of Social Thought 1930-1965. Translated by Ezzatollāh Foūlādvand. Tehrān: Tarḥ-e No Press.
Hughes, Henry Stuart. (2013). The Obstructed Path: French Social Thought in the Years of Desperation 1930-1960. Translated by Ezzatollāh Foūlādvand. Tehrān: Scientific and Cultural Press.
Kohut ,Thomas(1986). Psychohistory as History, The American Historical Review, Vol. 91, No. 2, pp. 336-354
langer,William(1958).The Next Assignment, The American Historical Review, Vol. 63, No. 2 , pp. 283-304.
Leontiev, Aleksei. (1376). “The Vygotsky’s Theory: Yesterday, Today, and Tomorrow.” Translated by Behroūz ʻAzabdaftarī. ǰoḡrāfīyā VA Barnāmeh-rīzī journal. Fall and spring. No. 5. 118-133.
Manāf-zādeh, ʻAlīreżā. (1990). "Mentality and History." Iran-Nameh. No. 32. Pp. 567-588.
Moǰtahedī, Ḥosseīn. (2013). “A transdisciplinary Study of History and Psychoanalysis.” Pp. 381-399 in Collected Papers of the Seminar on History and Interdisciplinary Collaborations. Tehran: Research Center for Islamic History.
Munsterberg,Hugo(1898). ‘Psychology and History’,President's Address, American Psychological Association, New York Meeting.First published in Psychological Review, 6, 1-31.
Ramachandran,Vilayanur.(2000)."Mirror neurons and imitation learning as the driving force behind "the great leap forward" in human evolution" .http://www.edge.org/3rd_culture/
Ramachandran,Vilayanur.(2000)."Mirror neurons and imitation learning as the driving force behind "the great leap forward" in human evolution" .http://www.edge.org/3rd_culture/
Runyan,W.M(1988).Psychology and historical Interpretation.New York: Oxford University Press.
Šahābī, Rūḥollāh and Moḥammad Amīr Aḥmadzādeh. (1395). “Utilizing of Psychological Findings in Historical Analysis; a Critical Review,” Historical Perspective & Historiography journal of Alzahra University. 26th year. The new run. No. 17. Consecutive no. 102. Spring and summer. Pp. 91-116.
Shepherd,Michael(1978).Clio and Psyche:the lessons of psychohistory, Journal ofthe Royal Society ofMedicine Volume 71,pages 406-412.
Tooby, John & Leda Cosmides. (2017). The handbook of evolutionary psychology. Translated by DR. ǰavād Ḥātamī and Hāšem Ṣādeqīyeh. Second edition. Tehrān: Bīneš-e Nowf. 
Vaughn-Blount, Rutherford, Baker& Johnson(2009).” History’s Mysteries Demystified:Becoming a Psychologist–Historian,The American Journal of Psychology, Spring 2009, Vol. 122, No. 1 pp. 117–129.
Pizarroso, Noemí(2013). MIND’S HISTORICITY: Its Hidden History, History of Psychology, Vol. 16, No. 1, 72–90
https://www .OxfordLearner’sDictionarie.com