نویسنده

• ولی دین پرست

استادیار دانشگاه تبریز

چکیده

مبادلات فرهنگی ایران و آناتولی از دوره‌ی سلاجقه‌ی روم، نه‌تنها موجب رواج زبان و ادبیات فارسی و سایر پدیده‌های فرهنگی در آن سرزمین شد، بلکه در زمینه‌ی تاریخ‌نگاری نیز مورخان عثمانی در قرن نهم و دهم هجری، دنباله‌رو روش تاریخ‌نگاری ایرانی بوده‌اند.مورخان عثمانی در آغاز کار برای تدوین تواریخ آل عثمان، اخبار و روایات مربوط به اقوام ترک، به ویژه «قبایل قایی» را بیشتر، از منابع ایرانی به دست آوردند؛ در نتیجه، در شیوه‌ی تاریخ‌نگاری از منابع ایرانی تأثیر پذیرفتند.آنان به تقلید از سبک آثار تاریخی دوره‌ی ایلخانان و تیموریان، نظیر جامع‌التواریخ رشیدالدین فضل‌الله همدانی، جهانگشای جوینی و ظفرنامه‌ی یزدی که بیشتر در شرح تاریخ اقوام ترک و مغول نوشته شده است، به تألیف آثار تاریخی به زبان فارسی و ترکیب پرداخته‌اند.
شیوه‌ی نقل روایات، کاربرد اشعار و مضامین ادبی، نگاه مذهبی و مشیت‌گرایانه به وقایع تاریخی، آوردن زمان وقوع اخبار و ذکر اطلاعات جغرافیایی و اجتماعی در کنار اخبار سیاسی، از جمله روش‌های الگوبرداری در تاریخ‌نویسی از سوی مورخان عثمانی است.در این مقاله، چگونگی تأثیرپذیری مورخان عثمانی در روش، بینش و سبک تاریخ‌نگاری، از جریان تاریخ‌نویسی ایرانی را در دوره‌ی مذکور با تأکید بر محتوای برخی منابع مهم، مورد بررسی قرار می‌دهیم تا نشان دهیم که مورخان عثمانی مانند سایر علما، تحت تاثیر تفکرات علمای ایران قرار داشتند.

کلیدواژه‌ها

• تاریخ‌نگاری
• ایران
• عثمانی
• مورخان
• ایلخانان
• تیموریان

عنوان مقاله [English]

The Effects of Iranian Historiography in Ilkhanian and Timurids Eras on Ottomans Historiography

نویسنده [English]

• Vali Dinparast

Assistant Professor, Tabriz University

چکیده [English]

Cultural exchanges between Iran and Anatolia in Selijuks of Rome not only caused the promotion of Persian language and literature and other cultural events in this land but also in terms of Historiography, Ottoman historians in the ninth and tenth centuries AD were under the influence of Persian methods. In order to code the histories of Al- Ottoman, they received the news and chronicle of the Turk tribes, especially the Ghayyi Tribes, mainly from the Iranian sources. Their writings were duplication from the historical style of Ilkhanid and Timurids eras such as “ Jamot Al- Tavarikh” by Rashidaddin Fazlallah Hamdani, “Jahangoshi” by Jovaini and “Zafarnameh” by Yazdi. Narration styles, using the literary lyrics and themes, having religious and providential view towards historical events, and also mentioning the time of news, and geographical and social information along the political news were some of procedures modeled in Ottoman Historiography. That is why in this study we focus on the ways of affecting Ottoman historians in methods, perspectives, vision and style from the Persian historiography in the mentioned era, with special emphasis on contents of some main sources. We try to show that how the Ottoman historians, like the other scholars, were affected by thoughts of Iranian scholars.

کلیدواژه‌ها [English]

• Historiography
• Iran
• Ottoman
• Historians
• Ilkhaniads
• Timurids