نویسنده

• گودرز رشتیانی

گروه تاریخ دانشگاه تهران

چکیده

دیباچه‌نویسی سنتی دیرپا و با ثبات در سیر تاریخ‌نگاری ایران از قرن چهارم هجری به بعد است که تا زمان حال تداوم یافته است.این وجه از تاریخ‌نویسی، از بدو پیدایش تا شکل‌گیری تاریخ‌نویسی جدید در ایران (در دوره مشروطه) از نظر ساختار شکلی، عناصر و قالب‌های نسبتاً ثابتی داشته است، اما با توجه به تحولات تاریخی و ویژگی‌ سیاسی هر دوره و نوع رابطه‌ی مورخ با قدرت سیاسی، هر دیباچه از نظر ساختار مفهومی و مضمونی ویژگی‌های نسبتاً منحصر به فردی دارد که آن را از دیباچه‌های متون دیگر متفاوت می‌سازند.هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی ویژگی‌های ساختاری و محتوایی دیباچه‌های متون تاریخی دوره‌ی افشاریه و تجزیه و تحلیل میزان شباهت‌ها و شیوه‌های الگوبرداری این دیباچه‌ها از منابع پیشین است.بررسی موردی دیباچه‌های این دوره و تجزیه و تحلیل آن‌ها نشان می‌‌دهد که گرچه این دیباچه‌ از نظر قالب و ساختار شکلی در مواردی از نظر محتوایی و مضمونی، در تداوم سنت دیباچه‌نویسی متون متقدم قرار می‌گیرند، اما مورخان این دوره ضمن استفاده از دستاوردهای این میراث و گرته‌برداری از آن‌ها، توانسته‌اند وجوه متفاوتی به شیوه‌ها و الگوهای رایج دیباچه‌نویسی، به ویژه از نظر محتوایی و مضمونی اضافه کنند.

کلیدواژه‌ها

• دیباچه‌نویسی
• تاریخ‌نگاری
• افشاریه

عنوان مقاله [English]

The prefaces of Afsharid Historical Texts; Continuity and Transition in Iranian Historiography

نویسنده [English]

• Godarz Rashtiani

PhD Candidate at University of Tehran

چکیده [English]

Preface writing is an old and the constant tradition in Iranian historiography that has been continued from 11th century to the present time. Although this part of historiography relatively has constant elements and templates by external structures from its existence to the formation of Iranian modern historiography (the Constitutional Revolution-1906), but according to historical and political characters of the period and the historian's relationship with political power, each preface has unique features from the viewpoint of concept and content which makes it different from other prefaces. The main problem of this study is review of the content and structural features of the prefaces of Afsharid historical texts and analyzing of their similarities and methods of modeling on previous texts. The results of this case study research shows that although the prefaces of Afsharid’s historical texts in many cases have modeled and simulated their structure, and sometimes contents from previous texts, but their authors have been able to augmentation some aspects to common patterns of preface writing, especially from the perspective of content and concept.

کلیدواژه‌ها [English]

• Preface Writing
• Historiography
• Afsharids