نویسنده

مدرس هنرهای زیبای ایرانی، عضو هیئت علمی دانشکده‌ی هنر الزهراء(س)

چکیده

هنر ایرانی از متن تحولات فرهنگی، سیاسی و اجتماعی برآمده است. این مطلب خود رابطه‌ای مستقیم را با فرضیه‌ای کلی‌تر که به مسئله‌ی هویت فرهنگی و چگونگی اقتباس یا انطباق ایده‌های نو می‌پردازد، مطرح می‌کند. ایران به‌عنوان کشوری با فرهنگی کهن و سنت‌های غنی، همواره شاهد مواجهه‌های فرهنگی متفاوت بوده و از آن‌ها متاثر شده است؛ اما هم‌زمان نیز قادر به تبادل فرهنگی و حتی ایجاد تأثیر متقابل بر فرهنگ‌های مهاجم و محصولات آن بوده است. امروزه، اندیشمندان و مصلحان اجتماعی به تکثر فرهنگی برپایه‌ی حفظ فرهنگ‌های بومی تمایل دارند. پست‌مدرنیسم سرنوشت محتوم بشریت است و ما نیز اکنون در سرنوشت خود با دنیای غرب شریک هستیم و ناچاریم در پرتو آن به آینده‌ی خود بیندیشیم. هم‌ اکنون نیز، در رویارویی با معضلات گسترده‌ی فرهنگ غرب و تمایل سیطره‌جویانه‌ی آن، با وضعیت پیچیده‌ای روبه‌روییم و با سهل‌انگاری، فرصت‌های بسیاری را برای بررسی تمام جنبه‌های آن از دست داده‌ایم. نقاشی ایرانی به‌مثابه‌ی میراث فرهنگی، سرمایه‌ی نمادین و معنوی ماست که باید آن را در جایگاه خاصش به‌عنوان میراث معنوی و تجربه‌ای تاریخی پاس‌داری کنیم و با بررسی امکانات و ایجاد شرایط انتقال آن به آیندگان بکوشیم. در این مقاله، ‌با هدف بررسی موقعیت نقاشی ایرانی، به طرح آخرین نظریه‌ها درباره‌ی سنت، مدرنیسم و پست‌مدرنیسم می‌پردازیم و با توجه به تحولات سریع هنری در غرب، به‌نظر می‌رسد برای درک آن‌ها، بررسی تحولات اندیشه به‌عنوان متن تاریخی این تحولات، راه‌گشا باشد. روش و رویکرد این مطالعه، تحلیلی و شیوه‌ی گردآوری داده‌ها اسنادی است. یافته‌های کیفی نشان می‌دهند همچنان‌که مدرنیته به مفهوم گسست از سنت نیست، اقتباس از سنت و فهم نوزایش‌های آن ممکن و ضروری است. باید درصدد پاسخ‌های ممکن برای این پرسش اساسی بود که چگونه می‌توان اندیشه و فرهنگ هنر سنتی را در تلاقی با اندیشه و فرهنگ هنر جهانی، از نو آفرید و گفتمان تازه‌ای خلق کرد و درنهایت، آموزش عالی هنر برای نیل به آگاهی فرهنگی جامع از مبانی فکری هنر سنتی و مدرن برنامه‌ریزی کند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Unseen Problems and the Necessity for Designing a Suitable Policy for art Education in Persian Painting

نویسنده [English]

  • Shahzad Salehipour

Teacher of Iranian Aesthetics, Assistant Professor, Arts School, Alzahra University

چکیده [English]

Iranian Arts emerged out of social, political and cultural changes. This is something which linked directly with more general assumption talking about cultural identity and about adjusting new ideas. Iran, as an ancient country with an old culture and rich traditions, has been facing many cultural challenges which had impact on this country, however; it was also able to exchange culturally and even affect attacking culture and its products simultaneously. Today scholars and social authorities have tendency to proliferate culture on basis of aboriginal cultures. Other believe that postmode-rnnnism is final destiny of human being and we are now shared our destiny with western world making us look at our future through the light of postmodernism. Presently we have come across a complicated situation dealing with dilemma of western culture and its tendency for domination others.
Our Negligence caused us to miss many opportunities for looking at all its aspects. Iranian painting, as cultural heritage, is our symbolic and spiritual repertoire which should be protected as spiritual heritage and histor-ical experiment and we should transfer it to the next generations. This study attempts to look at the situation of Iranian painting and propounds the last theories on tradition, modernism and postmodern-nism. In regard to rapid artistic changes in west the study of thought changes as historical background2 of these changes seems useful. The methodology of this study is analytical and procedure of data collection is documental. The qualitative findings prove that modernity does not mean rupture from tradition. It is necessary to borrow from tradition and to understand its new concepts. We should make ourselves ready to answer this question that how it is possible to recreate traditional arts thought and culture combining with world arts and make a new discourse, and eventually Arts Higher Education should be planned so that it would lead to cultural awareness in regard to roots of modern and traditional arts.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Iranian Painting
  • Tradition
  • modernism
  • Postmodernism
  • Arts Higher Education
  • Rrupture
  • Connection
منابع
- بشیریه، حسین (1379). درآمدی بر جامعه‌شناسی تجدد. قم: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه‌ی علمیه.
- بقراطی، فائقه (1385). «ضیاپور و نقاشی نوگرای ایران». فصلنامه‌ی حرفه‌ی هنرمند. ش18. صص64- 74.
- بودریار، ژان (1389). در سایه‌ی اکثریت‌های خاموش. ترجمه‌ی پیام یزدانجو. تهران: نشر مرکز.
- پاکباز، رویین (1385). «در جست‌وجوی هویت». فصلنامه‌ی حرفه‌ی هنرمند. ش18. صص128- 129.
- ـــــــــــــــــــــــ (1379). نقاشی ایران از دیرباز تا امروز .تهران :نارستان.
- جهانبگلو، رامین (1377). نقد عقل مدرن: مصاحبه‌ی رامین جهانبگلو با اندیشمندان امروز جهان. ترجمه‌ی حسین سامعی. ج2. تهران: نشر و پژوهش فرزان روز.
- شایگان، داریوش (1382). «تصویر یک جهان یا بحثی درباره‌ی هنر ایران». فصلنامه‌یهنر. س22. ش57.
- شوان، فریتهوف (1376). «اصول و معیارهای هنر جهانی». ترجمه‌ی سیدحسین نصر. مبانیهنر معنوی. تهران: سازمان تبلیغات اسلامی. صص98- 128.
- صالحی‌پور، شهرزاد (1382). «بررسی سنت و تجدد در ایران راهکارهای احیای هنرهای ایرانی و اسلامی» در مجموعه‌مقالات اولین همایش هنر اسلامی. تهران: مؤسسه‌ی مطالعات هنر اسلامی. صص203- 215.
- ضیمران، محمد (1378). میشل فوکو: دانش و قدرت. تهران: هرمس.
- میرسپاسی، علی (1380). روشنفکران ایرانی و مدرنیته. تهران: مرکز بازشناسی اسلام و ایران.
-کوماراسوامی، ‌آنانداکنتیش (1389). فلسفه‌ی هنر شرقی و مسیحی. ترجمه‌ی امیرحسین ذکرگو. چ2. تهران: فرهنگستان هنر جمهوری اسلامی ایران. 
- گرابار، آلگ (1383). مروری بر نگارگری ایرانی. ترجمه‌ی مهرداد وحدتی دانشمند. تهران: فرهنگستان هنر جمهوری اسلامی ایران.
- مایرگرین، تئودور (1375). «سه جنبه‌ی نقد هنری» ترجمه‌ی عزت‌الله فولادوند. فصلنامه‌یدانشگاه انقلاب. ش106. صص235- 240.
- میشن، لوئی ژان (1384). هنر و معنویت (مجموعه‌مقالاتی در زمینه‌ی حکمت هنر). تدوین و ترجمه‌ی انشاءالله رحمتی. تهران: فرهنگستان هنر جمهوری اسلامی ایران.
- نصر، سیدحسین (1380). «رازورمز هنر دینی» در مقالات ارائه‌شده در اولین کنفرانس بین‌المللی هنر دینی. آبان 1374. به‌کوشش مهدی فیروزان. تهران: سروش. صص45- 57.
- نیک‌پی، امیر (1380). «نگاهی به برخی تحولات دینی در ایران معاصر». نامه‌ی انجمنجامعه‌شناسی معاصر. ش3. ‌تهران: نشر کلمه. صص92- 109.